شيون فؤمني
شيون فؤمني (مير احمد سيد فخري نژاد) ۱۵۲۰ ٚ سال ؤ دياما سوم ٚ مئن (۳ دی ۱۳۲۵ ه.ش) فؤمن ٚ مئن به دۊنیا بامؤ ؤ ۱۳۷۷ شهريور ٚ مئن ني ايته بيمارستان ٚ مئن تئران ٚ دۊرۊن فؤت بۊگۊده. شيون ايته جه گيلان ٚ پيله شاعران ايسه.[۱]
زيوشنامه
دچينواچينشيون فؤمني ابتدايي تحصيلات-ه رشت ٚ مئن بخانده ؤ بعد بۊشؤ کرمانشاه ؤ سه سال دوم دبيرستان-ه تا فیگیفتن دیپلؤم (۱۳۴۵) اۊیه بخانده. شيون اۊیه کرمانشاهي شاعران ٚ أمرأ، جعفر درويشيان ؤ عباس درويشي مأنستن آشنا بۊبؤسته.[۲]
شيون ۱۳۴۶ ٚ سال، زنجان ٚ طارم ٚ مئن، سپاه دانش ٚ وارد بۊبؤ ؤ ايته سال ٚ پسي، مازندران ٚ اۊستان ٚ آمۊزش ؤ پرورش ٚ اداره مئن استخدام بۊبؤسته. شيون ۱۳۴۸ ٚ سال ٚ مئن اسمار بۊگۊده ؤ بأزين کوچی مئن عهدهدار مديريت ؤ درسدأن ایته جه ساري فۊلادمحله مدرسهئن مئن بۊبؤسته ؤ تا ۱۳۵۱ ٚ سال هۊیه مشغۊل بۊ ؤ بأزين ني خۊ شغل-ه گيلان ٚ مئن ايدامه بدا.
شيون ۱۳۷۴ ٚ سال ٚ مئن کليه نارسايي ناخۊشي-أ مؤبتلا بۊبؤسته ؤ ايته سال ٚ پس بۊشؤ تئران تا خؤره دياليز أمرأ درمان بۊکۊنه. شيون هأ سال ٚ مئن با توجه به درد بيشمار موفق بۊبؤسته فارسي ادبيات ٚ ليسانس-ه فرهنگيان ٚ دانشگا جه فگيره.
شيون ۱۳۷۶ ٚ سال ٚ مئن بعد سالها درس دان ؤ زاکان ٚ علم آمۊجي بازنشسته بۊبؤسته. شيون آخرپسي ۱۳۷۷ ٚ سال ٚ شهريورما مئن بعد ایته دؤره بيماری کليوی ؤ انجام دان کليه پیوند، ایته جه تئران ٚ بيمارستانان مئن فؤت بۊگۊده.
اۊن ٚ آرامگاه رشت ٚ سۊلیمان داراب ٚ بۊقا مئن اۊ جۊر کي خۊدش وصيت بۊگۊدهبۊ خۊ مار ٚ مقبره ؤ پیله سردار ميرزا کۊچي خان ورجه ایسه.
شيون فؤمني چار ته زای به نامان حامد فؤمني، کاوه فؤمني، دامۊن فؤمني ؤ آنک فؤمني جه خۊدش به یادگار بنا.[۳]
شيون ٚ کیتابان
دچينواچين- پیش پای برگ
- یک آسمان پرواز
- از تو برای تو
- رودخانه در بهار
- کوچه باغ حرف
- خیاله گرد گیج
- شروههای شیرین
- در هوای یوش
- کودک خیالی
- کودک لجباز
- با اهل طرب
- دره پروانه
شيون ٚ شعران
دچينواچينهلاچين
دچينواچيناي شعر-ه ناصر مسعودي ني بۊخؤنده دأنه[۴]:
- کؤ ستاره' فأندرم، تي چۊمانˇ سۊىأ نده ؟
- کؤ زیمین-أ سر بنم، عطرˇ تي زانۊىأ نده ؟
- مي پاتان آؤپیله سؤغاتˇ مي پابرأندگيه
- کؤىتأ کۊچه' دوأرم مي کۊچیکي بۊىأ نده؟
- بأيد أى دسبراران، ايپچه مي لبله' بیگیرد
- هأچينئه کۊل دئه بدأ مي شانه چانچۊ-ىأ نده
- ولأنید جؤغدازنم پسکلأپۊشان بمۊجم
- بدأ مي خۊنأ بجار ، أنقده زالۊ-ىأ نده
- کؤى دأنه آىنه رئه مي دیلˇ سفره' واکۊنم-
- خؤره زرخأ نۊکۊنه تۊشکه خۊ أبرۊ-ىأ نده؟
- مي چۊمان تیرپیري شه خۊرشیدˇ سۊرمه' چي وابؤ؟
- بدأ دۊنىا واوئلان مي چۊمˇ کمسو-ىأ نده
- گیلان اؤى گیلان! مي درد-أ نتانه چاره کۊدن،
- أگه دسنؤخسه حکیم، تي گیلˇ دارۊ-ىأ نده
- شعرˇ تۊمبجار-أ واش پۊراکۊنه تا چٚکٚره
- أگه قؤووٚت تي پلا، شیونˇ بازۊ-ىأ نده
شىون ىکته نؤمي منظۊمه دأنه کي طنز ؤ دۊزوانه (گيلکي ؤ فارسي) ايسه. اي منظۊمه نؤم ايسه "معرفي" کي اي منظۊمه مئن ىک جا چانچۊ گب مئن هأنه. اي پاره مئنˇ شۊخي کي شىون چانکش ؤ جاکشˇ همرأ کؤنه مردۊمˇ ىاد ؤ فرهنگˇ مئن بۊمؤنسه:
- ىادش به خىر پدر مثال میاورد
- گاگلفی آدمأ حال میاورد
- میگؤفت: ايتأ رۊز که هواخۊشی بود
- آدم کۊشی دولتئه سگ کۊشی بود
- یه دسته چانکش همه سنگینˇ بار
- أهلˇ أمی محلˇ جمعه بازار
- رادکفن رشتˇ بازار با شتاب
- فۊرۊش بدن بارشأنه با حساب
- پیلˇ خیار، هندوانه، خربۊزه
- فیته فیته تؤرشˇ سیبˇ بامزه
- پامادؤر ؤ بادمجان ؤ آشتالو
- خۊلاصه هرچی اۊشانˇ جان دبۊ
- أن پس ؤ اۊن پیش همگی پا به پا
- چک-چک ؤ چانچۊ أمۊىي جاده راه
- أىنکˇ سامان حالا فانرسیدن
- ىک نفرأ اۊن سرˇ جاده دیدن
- اۊن نفر از رشت میامد پا میکۊفت
- خۊدا شؤما را بده قوت بۊگۊفت
- هأتؤ که بود چانچۊ سرˇ شانه شان
- پؤرسیدن از اۊن رادوار، چانکشان:
- رشت چه خبر؟ گؤفت: همه دست به تیرن
- جاکشانˇ رشتؤ دارن میگیرن
- ىکهؤ ىکی گؤفت براران وگردیم
- اي بار دینی هأچین هأچین بمردیم
- وختي به خانه رسیدن چانکشان
- عیالˇشان پؤرسˇجۊ کرد از اۊشان:
- چي وأسي بارˇ شؤما رؤ آوردین؟
- به تۊرˇ مؤشتري مگر نۊخؤردین؟
- راوي گئه چانکش خۊ زناکأ بوگؤفت:
- دئه تۊ نوأ زئن أمره حرفˇ مؤفت
- جاکشانأ رشت کأرأ گیفتان دیرید.
- خؤب به شۊما چي؟! شۊما که چانکشید.
- - چانکش ؤ جاکش کشˇ جا غش دأره
- ظاهر دینی هر دۊ تا هم کش دأره
- أ جۊر کي شهر بي کولوشˇ وروره
- سک خۊ صحابˇ نشنأسه اي ذره
- فرقˇ أ کش تا اۊ کشأ تا بیگیم
- دینی بۊبؤسته أمي طفلان ىتیم!
سربس
دچينواچين- ↑ یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=گیل و دیلم پایگاه خبری تحلیلی شمال کشور|نشانی=http://www.gilodeylam.com/زندگینامه-و-گزیده-ای-از-آثار-میر-احمد-سد/%7Cعنوان=زندگینامه و گزیدهای از آثار میر احمد سید فخری نژاد «شیون فومنی» به مناسبت زادروز این شاعر بزرگ گیلان}}
- ↑ روزنامۀ نقد حال: عباس درویشی شاعر پیشکسوت کرمانشاهی در گفتوگو با نقدحال: «شعر» اثرگذارترين عنصر ارتباط انسان و جامعه است، نوشتهشده در شمارۀ ۷۴۳، سال پانزدهم، سهشنبه ۶ اسفند ۱۳۹۸، ص ۷؛ بازدید در ۶ اسفند ۱۳۹۸.
- ↑ یادکرد وب|نشانی=http://khazardaily.ir/یادمان-شاعر-شهیر-شالی-شیون-فومنی-در-ز/%7Cعنوان=وب سایت رسمی روزنامه خزر | گیلان|بازبینی=2017-02-28}}
- ↑ هلاچين. مۊزيکˇ آلبۊم. ناصر مسعۊدي خؤندگي ؤ شيون فؤمني شعرؤن-أ جي.