مرکزي اۊستان
مرکزي ايته جه ايران ٚ اۊستانان ايسه. أ اۊستان ٚ مرکز ؤ پيله شأر أراک ايسه ؤ کلسيا جه ألبۊرز ٚ اۊستان، خۊرخۊسي کلسيا جه قزوين ٚ اۊستان، خۊرتاوي کلسيا جه تئران ٚ اۊستان، خۊرتاو ٚ جه قؤم ٚ اۊستان، خۊرخۊس ٚ جه همدان ٚ اۊستان، خۊرخۊسي نسا جه لؤرستان ٚ اۊستان ؤ خۊرتاوي نسا جه اصفهان ٚ اۊستان-أ فأرسه. مرکزي اۊستان، سابق عراق نام دأشتي ؤ عربان ٚ زمات اۊن ٚ نام «عراق العجم» بۊ. عراق هۊ أراک ٚ معرب بۊبؤسته واجه ايسه. مرکزي اۊستان ايران ٚ کيشوري تخسيم ٚ أساس ٚ سر ۱۲ شأرستان، ۳۵ شأر، ۲۶ بخش، ۶۶ دهستان ؤ ۱۳۹۴ مسکۊني رۊستا دأره. أ اۊستان ٚ پيلئکي ۲۹,۵۳۰ کيلۊمتر مربع ايسه ؤ ۱۳۹۵ سال ٚ سرايشماردن أساس ٚ سر، أ اۊستان ٚ جمعيت ۱,۴۲۹,۴۷۵ نفر بۊ.
مرکزي | |
---|---|
مرکز | أراک |
پيلئکي | ۲۹,۵۳۰ کیلۊمتر مربع |
جمعيت (۱۳۹۵) | ۱,۴۲۹,۴۷۵ نفر |
شأرستانان ٚ تعداد | ۱۲ |
زمات ٚ جيگا | ايران ٚ استاندارد ٚ زمات (گرينویچ+۳:۳۰) |
تاوسساني ساعت (دياستي) | ايران ٚ استاندارد ٚ زمات (گرينويچ+۴:۳۰) |
وبجيگا | مرکزي اۊستانداري |
تلفؤن ٚ پيش شۊماره | ۰۸۶ |
قدیمی آثار
دچينواچيناراک مدرسیه سپهدار - اراک حمام چار فصل - اراک بازار مجمو عیه تاریخی - آتشکوه آتشکده - دوریه اشکانی ستونان - ساوه مسجید جامع آجری مناره , ..
مرکزی صنعت
دچينواچيناوستان مركزی جه اوستانان صنعتی كیشور به حیساب آیه ، وجود صنايع مادر اراك مین ا شهرا به ایته جه قطبان صنعتی كیشور تبدیل بوگوده هطویی وجود كارخانان زیاد و توليدی ساوه شهرستان هم خودش ا مسئلبا بازگو کونه.
اوستان موهمترين صنعتی كارخانان عبارتده : لاستیک چاکونی پارس (تایر پیروزی ) ماشين چاکونی ، الومينيوم چاکونی ، كابل چاکونی – كمباين چاکونی ، كارخانه هپكو(سازندیه ماشين آلات راه سازی) كارخانان پروفيل چاکونی و لولهان آبياری آلومينيومی ، كارخانان آونگان (سازندیه پايه فلزی انتقال نيرو)- ادوات كشاورزی كارخانه - توليد نورد آلومينيوم كارخانه - روناس رنگ - پالايشگاه - پتروشيمی – آذرآب نيروگاه و ....
کیشاورزی
دچينواچينحدود 19 درصد اوستان مساحتا كیشاورزی زمینان ، 57 درصد زمینان مرتعی ، 24 درصد زمینان غير کیشاورزی مانند درياچه ، كوير ، جاده و شهران تشكيل دهده. اوستان كیشاورزی محصولان شامل: توليد گندم ، جو ، حبوبات ، آفتابگردان ، پنبه ، چوغندر قند ، پامودور و پياز ایسه.
قسمتی جه تولیدان شهرستانان که صادر هم بده:
- اراك شهرستان جا: گندم ، جو ، انگور ، سبزيان و خشكبار
- ساوه شهرستان جا: انار و طالبی و پسته
- محلات شهرستان جا: كاهو و گل
- تفرش شهرستان جا: بادام و آغوز
- خيمن شهرستان جا: پايز و لوبيا و گندم
حدود 50 درصد مردوم ا اوستان روستان مین زیندگی کونده و اوشان شغل اصلی كیشاورزی و دامداری ایسه.
سرشناسان
دچينواچينامام خمینی، قائم مقام فراهانی ، امیر کبیر، دوکتر محمد مصدق، دوکتر مصطفی چمران، کربلایی کاظم، ایت الله اراکی .
جورواجور
دچينواچين
تاتاييئن
دچينواچينسربس
دچينواچينمرکز | اراک |
شهرستانان |
آشتیان | اراک | تفرش | خمین | خُنداب | دلیجان | زرندیه | ساوه | شازند | کمیجان | محلات |
شهرون |
اراک | آستانه | آشتیان | پرندک | تفرش | توره | خمین | خنداب | داودآباد | دلیجان | رازقان | زاویه | ساوه | سنجان | شازند | غرقآباد | فرمهین | قورچیباشی | کرهرود | کمیجان | مأمونیه | محلات | میلاجرد | نراق | نوبران | نیمور | هندودر |
دئنب جیگان |
خورهه آتشکده | پرفسور حسابی آرامگاه | اراک بازار | محلات گلستانان | تپه تاریخی آوه | حمام چهار فصل | خمینی خانه | هزاوه روستای | پانزده خرداد سد | سراب عمارت | چالنخجیر غار | آزادخان غار | مستوفیالممالک قلعه | دودهک کاروانسرا | نراق مجموعه تاریخی | سپهدار مدرسه | شش ناوه مسجد | مهدیآباد یخچال |
ايران ٚ اۊستانان |
أردبيل، ألبۊرز، اصفهان، ايلام، بۊشهر، تئران، چارمحال ؤ بختياري، خۊرتاوي آذرباىجان، خۊرخۊسي آذرباىجان، کلسيايي خۊراسان، رضوي خۊراسان، نسايي خۊراسان، خۊزستان، زنجان، سمنان، سيستان ؤ بلۊچستان، فارس، قزوين، قؤم، کۊردستان، کرمان، کرمانشاه، کۊهگيلۊىه ؤ بؤىر أحمد، گۊلستان، گيلان، لؤرستان، مازندران، مرکزي، هؤرمؤزگان، همدان، ىزد |