گتˇ ولگ

گيلکي ويکيپدياٰ خۊش بۊماين

رها دانشنامه‌اي گه همه تؤنن اۊنه دچین وچین بکۊنن.
۱۵٬۶۷۵ ته گيلکي وانويس

دؤجئه وانیویس

ارنستؤ چه گِوارا آرژانتين ٚ چئن‌-بؤبؤ پجشک، چريک، ديپلؤمات، مارکسيست هيته‌یأن کۊبا اينقلاب ٚ أصلي کسؤن ٚ جي بؤ. اۊن یته جوؤن ٚ دؤنشمۊج (پجشکي رشته مئن) بؤ گه نسايي آمريکا مئن سفر گۊد أ خلک ٚ ندأري یأ وشنأیي بأني ناخۊشئه دئن ٚ جي کالجار ٚ رۊحيه اۊن ٚ مئن جؤنأگيت. اۊن أوول گؤآتمالا اجتماعي ايصلاحات-ه گه خاکؤبؤ آربنز ٚ ریاست جؤمۊري دس بينا بؤبؤ گلأکت ولي پۊر دنکشئه گه آربنز سي‌آی‌ای ٚ سازمؤن ٚ کۊدتا دؤني ناچار بؤبؤ ديمه بؤشۊن. کۊدتایي گه یۊنایتد فرۊت ٚ پۊشتيني ره ترتيب دأن بؤبؤ. ألبت اي تفاق گوارا سياسي ايدؤلؤجي-ئه تثبيت بؤگۊد أ ايمه مکزیکؤسيتي مئن راؤل أ فيدل کاسترؤ أرأ ديمأديم بؤبؤ گه اۊشؤن ٚ ژۊئيه ۲۶ قيام-ه ورأکت أ همدؤني اۊشؤن ٚ همرأ بؤشؤ کۊبا. اي قيام ٚ هدف فۊلخنسيؤ باتيستا (کۊبا ٚ ديکتاتؤر گه آمريکا یجؤنابؤ ایالات ٚ أجي بؤ) سرنگۊني بؤ. گوارا انقلابئن ٚ مئنأ پۊر محبۊب بؤبؤ یأ دۊوؤمي فرمانده درجه-أ هأگيت. اۊن دۊ سال چريکي جنگؤن ٚ مئن (باتيستا عليه) گه کۊبا اينقلاب-ه مۊنجر بؤبؤ بؤ پۊر مۊهم أ مؤثر بؤ. چه‌گوارا ايسه دۊنیا مئن یته حيماسي سمبؤل ٚ عنوان ٚ جي عامه فرهنگ ٚ مئن بيشنأختأر هيسه.

اينقلاب ٚ پسي گوارا جديد ٚ دؤلت ٚ مئن تتريج محوري نخشؤن ٚ مسئۊل بؤبؤ. مؤنه ره تجديد ٚ نظرات ٚ واوين گۊدن، اينقلابي عدليه‌أن ٚ جنگي جنایت ٚ محکۊمين ٚ تيروارؤن، کۊبا سوادیؤمۊجي نهضت ٚ رابري، فعاليت مللي بانک ٚ رئيس ٚ عۊنوؤن ٚ جي، کۊبا مۊسلح قۊوا یؤمۊجشي کارکيا هيته‌یأن کۊبا سۊسياليسم ٚ نماینده بين‌المللي سفرؤن ٚ مئن گه شأنه نؤم بؤردن. ايته چي مؤقعيتؤن اۊن-ه قادر گۊدن دا مۊهم ٚ مسائل ٚ مئن فی‌المثل کۊبا شبه‌نظامي‌ئن ٚ تعليم گه خۊکؤن ٚ خليج ٚ فگن ٚ مئن مۊوفقأبؤن یا شؤروي هسته‌اي-بالستيک ٚ مۊشکؤن ٚ اينتقال کۊبا-ا گه کۊبا مۊشکي کارسنه-أ ۱۹۶۲ ٚ مئن مۊنجرابؤ محوري نقش دأشته بۊن. اۊن هيته‌یأن یته خۊجير ٚ نويسا یأ خاطره‌نويس بؤ گه اۊن ٚ نؤمي آثار ٚ جي چريکي جنگ ٚ رانما یأ ماتؤرسيکلت ٚ خاطرات-ه شأنه نؤم هأوردن. اۊن ٚ مۊطالعات أ بؤمۊته‌أن مارکسيسم-لنينيسم ٚ سر اۊن-ه اي باور-ه برسأنه بؤ گه سۊوؤمي جهان ٚ وابسي یأ دۊمبال دؤبؤن أمپراليسم أ نؤاستعمار هيته‌یأن دؤرأچئه سرمایه‌داري دؤني هيسه گه اۊن ٚ چاره پرؤلتري اينترناسۊناليسم أ جهاني اينقلاب هيسه. چه‌گوارا ۱۹۶۵ ٚ مئن اينقلاب ٚ صۊدۊر ٚ ره کۊبا-ا ترک بؤگۊد. اۊن أوول کؤنگؤ مئن سيمبا قيام-ه ورأکت ولي نامۊوفقئه پسي خۊ هأکش‌وکش-ه بۊليوي مئن سرأگيت. آخرپس-ه اۊ کيشور ٚ أرتش سي‌آی‌ای ٚ سازمؤن ٚ بال زأن ٚ جي گوارا-ا بگيت أ توأتۊندي اعدام بؤگۊد.

نظرات گوارا یأ اۊن ٚ ميراث ٚ سر مۊتفاوته اۊن یته جرگه ره مۊحترم أ اۊ یته ره منفۊر هيسه. اي تناقص-ه شأنه پۊر تيندار ٚ زيندگي‌نؤمه‌أن أ خاطرات أ وانويسؤن أ مۊستندؤن أ مزقؤنؤن هيته‌یأن فيلمؤن ٚ مئن دئن. گوارا شهادت یته تۊغامندي دؤخؤن کالجار طبقاتي ايختلافات ٚ همرأ عۊنوؤن ٚ جي بأني اۊن ٚ تلاش نؤانسان ٚ چاکۊنش ٚ ره گه ماددي مۊشوقه‌أن ٚ تأد أخلاقي أهداف ٚ دؤني حرکت کۊنه، اۊن-ه چپ ٚ قيامؤن ٚ سمبؤل أ اؤلگۊ چاؤده. ولي راس‌دفرازؤن گوارا-ا اقتدارخازي یأ خۊشۊنت سياسي رقيبؤن ٚ همرأ ره مۊتهم چاکۊنن. اي اختلافات ٚ دؤبؤن ٚ همرأ تایم ٚ مجله اۊن-ه بيستؤمي قرن ٚ تأثيرنن‌ترینؤن ٚ ۱۰۰ نفره ليست ٚ مئن دنأ دأره. باني گه مريلند ٚ هۊنر ٚ دؤنشگه مؤسسه قؤلي اۊن ٚ تاتايي گه آلبرتؤ کؤردا بگيتأره یأ اؤسطۊره‌اي چريک نؤم دأره دۊنيا نؤمي‌ترين عکس هيسه. ...دۊمباله

ايمرۊ

ايمرۊ: شمبه، ۱۵۹۸ ديلمي، ۷ اریه (۱۲ اؤکتؤبر سال ۲۰۲۴)

Wikipedia:۷ اریه دؤجئه تفاقؤن

دؤجئه تاتايي

کاسپين ٚ ریل ٚ پۊرد، لؤشان ٚ مئن

جرگه'ن

کاسپي زوؤنؤن


زبان