کلأچئه
کلأچئه[۱] یته شأر هيسه گه گيلان ؤ رۊدسر ٚ شأرستان ٚ مئن نئه. أ شأر کلأچئه بخش ٚ مرکز ايسه.
کۊللي ايطلاعات | |
---|---|
کيشور | ايران |
اۊستان | گيلان |
رسمي نام | کلاچای |
شأر بؤستن ٚ سال | ۱۳۳۳ |
مردۊم | |
جمعيت | ۱۲,۳۷۹ نفر (۱۳۹۵) |
زوان | گيلکي |
مذهب | شيعه |
طبيعي جۊغرافي | |
بۊلندي درىا جه | ۲۵- متر |
آو ؤ هأوا | |
سالانه دما ميانگين | ۲۰ درجه سانتيگراد |
باخي ايطلاعات | |
سؤغات | بج چأيي |
تيلفؤن ٚ پيششۊماره | ۰۱۳ |
رسمي وبجيگا | کلأچئه شأرداري |
کلأچئه دئبار تلأ، دادؤستد ٚ ره یته مۊهم برزیگري بازار هيسه ؤ این ٚ پنجشمبه بازار، پۊر رؤنق دأره.
کلأچئه مردۊم ٚ أصلي کار برزيگري ؤ مالايي هیسه ؤ اۊن ٚ أساسی محصۊلؤن بج، چأيي، مرککبات، کیوی ؤ أنواع مایي هیسه.
جۊغرافي
دچينواچينکلأچئه، یته جه گیلان ٚ خۊرتاوي شأرؤنه. کلأچئه کلسیا جي کاسپی دریا، خۊرتاو ٚ جي چابکسر، نسه جي ألبۊرز ٚ کۊدامؤنؤن (جنگل-کوه) ؤ رحيمآباد، خۊرخؤس ٚ جي رۊدسر ٚ همرأ همساده هیسه.
اي شأر 18-04-37 طۊل ؤ 57-23-50 عرض ٚ جۊغرافي مئنه ؤ اؤن ٚ بۊلندي دریا جي ۲۰- متر هیسه.
کلأچئه نام
دچينواچينگيلکي زوان ٚ مئن "کلا/کلاىه/کؤلا"، "رۊستا/آبادي/محله" معني دهن ؤ ایشان-أ خلی جائان ٚ نام ٚ دل شئه دئن. مؤنه ره: کلان کلاىه، گیل کلاىه، بیشه کؤلا، امیرکلاىه، پسکلاسی، نخجیرکلاىه و... "تئئنچه" ؤ «ترفچه" اجي شئه فهمسن که "چه" گيلکي دل تصغير پسوند هیسه یؤ تۊنیم احتمال بدیم اي شهری نام ٚ دلی دبؤ "چه" اني هئی بۊنوره سر نئابۊ یؤ اي شهر، پیشتران ىته کۊچ ٚ محله بؤ. اما "ئه" اي که کلاچئه-کي نام ٚ دۊمبال دره چي هیسه؟ اي پۊرسشی آوج-أ دأن ٚ ره کلاچئه-کي قیاس دئباخي جا نامان ٚ همرا تۊنه امره بال بزنه. "ئه"'، "بیجارگئه" ؤ "کلاىه" کي مؤسؤنچي نامان ٚ دل انی دئه شئه. اين ٚ توجه همرا که "بیجارگه" ؤ "کلاىه" عام هیسن ؤ تۊنن دئباخي جائان ٚ نام اني ببۊن، شئه اي کلمه ئانی دومباليني "ئه"' معرفه ساج فرض گۊدن. ىعني شئه گۊتن "بیجارگئه" ، بیجاري هیسه که اي نام کار ئاگیته کسان ٚ فکر مئن دبؤ ( نا دئباخي بیجارگه ئان) ؤ "کلایئه" محله-اي بؤ که اي نام ٚ استفاده گودن کسان ٚ منظۊر بؤ. هين ٚ سر ؤ اخر "کلاچئه" کي واشکاجي دۊرۊس ببۊ، اي نام ٚ تحت اللفظي معني تۊنه "کۊشتئه یؤ بشناخته محله ( ؤ نا دئباخي کوچ ِمحله ئان)" ببۊ که شهر بؤؤن ِ پیشتر اي نام' معرۊف وکتئه.[۲]
هنده وجه تسميه ره بؤگۊته دأرن:
- بعضیئن گۊنن چۊن دئبار ایه بازار رؤنق دأشت ؤ وؤفۊر ٚ نعمت بؤ اۊنه طلاچای خؤندن.
- بعضیئن گۊنن کلهچه جی هنه به معنی کۊشته بۊتهن.
- کلاچای دراصل هۊ «گل لای جا» هیسه ؤ چۊن پۊلؤرۊد ٚ تۋل ایه رؤسۊب بؤته هین وأسر وکت گلاجای ؤ ایمه کلاچای وکت.
- گۊنن ای شأر ٚ نؤم «قلاجای» بؤ. چۊن صفویه سرؤنه گیلان ٚ خۊرتاویئن مخصۊصا قاسمآباد ٚ خلک صفویهٰ رستر ندأن. هین دؤنی صفوی کیا خۊ سردار شاه نظره بخسأنی ایه ؤ شاه نظر خۊ رسترؤن ٚ همرأ مؤوففق وکت ای منطقه مردۊمه سرکۊب بؤنه ؤ هۊیندر بۊمؤنس و ... .
- اي شأره «کالا چای» نی بؤتن ؤ ایتؤ گۊنن گه چایه ایندر جی صادر گودن به رۊسيه.
دئبار ایندره پۊلؤرۊدبار دؤخؤندن ؤ هسأ نی پیرآدمؤن پۊلؤرۊدبار ٚ پسونده دأرن. سالان ٚ سال ای رۊخؤنه رؤسۊبؤن ایه بنیشته ؤ کلاچای ای رؤسۊبؤن ٚ سر بنا بۊبه.
آب ؤ هوا
دچينواچينکلاچای چۊن کاسپی دریا ؤ دامؤنی دامنهنه نزدیکی دره ؤ چافی هیسه اینˇ آب ؤ هوا همیشک معتدل ؤ گرم هیسه اینˇ رطۊبت بین 75 تا 95 درصد هیسه وارش خیلی وارنه. اؤصۊلن ورف نوارنه ولی اگر بواره سنگین وارنه.
کلاچایˇ مئن 5 ته وا معرثفه.: گیلˇ وا، گیلˇ وا ستۊک، دشتˇ وا، کۊ وا، گرمش وا.
رۊخؤنهن
دچينواچينکلاچایˇ مئن تقریبن هر پنج کیلۊمتر خطˇ کناره جی یته رۊخؤنه نئه گه ایشؤنن:
1. پۊلؤرۊد: گیلانˇ دوومی گتˇ رۊخؤنه ؤ خۊرتاوˇ مئن مؤهمترین رۊخؤنه هیسه گه «میجی کو» طالقانˇ مئن اۊنˇ سربسه ؤ اشکوراتˇ جی هنه ؤ گیلکلایه جی کلاچایˇ خۊرخؤس مئن شۊنه کاسپی دریا مئن.
2. گزافرۊد: پۊلؤرۊدˇ خۊرتاوˇ جی یته خال بۊنه ؤ کلاچایˇ مئنأجی دواره ؤ شۊنه کاسپی دریا مئن.
3. نۊده: گزافرۊدˇ جی کۊشتره ؤ نۊده مئن (کلاچایˇ خۊرتاوˇ مئن شۊنه دریا مئن.
4. لزرجان: نۊده رۊخؤنه جی پیلهتره ؤ کلاچایˇ خۊرتاوˇ جی شۊنه دریا آوˇ مئن.
5. خشکرۊد: البۊرز کۊ جی هنه ؤ کلاچایˇ خۊرتاوˇ مئن شۊنه دریا مئن.
خلک ؤ زوؤن
دچينواچينکلاچایˇ خلک گیلک هیسن. گه گیلان ؤ مازندرانˇ کۊه ؤ جلگه جی مهاجرت بؤتن ؤ ایه ساکن وکتن.
ایمرۊ کلاچایˇ مئن هیسأن کسایی گه لشت نشا، طالقان، لاجؤن ؤ اشکورات ؤ ... جی بۊمأن ؤ هیندر بۊمؤنسن.
کلاچای جمعیت سال 90 سرشماری مئن 34167 نفر هیسه ؤ 10984 ته خانوار کلاچایˇ مئن زیونن ؤ گیلکی کلاچایی لهجه همرأ گب زنن.
سربس
دچينواچينتاریخ کلاچای - محمدرضا قربانی گیلکلایه
سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390
- ↑ فرهنگ قادري || http://khurtav.blogfa.com/post-102.aspx
- ↑ فرهنگ قادري || http://khurtav.blogfa.com/post-102.aspx