جنگلˇ انقلاب
جنگلˇ انقلاب ىا نهضت جنگل یا جنبش جنگل یا قیام جنگل، ایتا خیزش ملی بو کی موردوم با رهبری میرزا کوجی خان جنگلی خواستید دست متجاوزان خاریجیا از ایران و گیلان واوینید. میرزاشان نشریه جنگل هم دشتید که در سه دوره مجزای انتشارش 39 شماره چاپا بست .ویشتر انقلابیون جنگل با بوکوش بوکوش انگلیس، روسیه و اوشانه دست‌نشانده سلطنتی قاجار شهید ببستید.
جنگ جهانی اول با فوضولی انگلیس و روسیه تزاری با پیله قحطی و بی‌عورضگی احمد شاه سسه‌پیله, کاری پیش باورده کی موردوم آرا اورا هتو شولوغا کودید.
هنه وسی خیزش جنگل شهریور ۱۲۹۳ شمسی (اوت ۱۹۱۴)میان برپا ببست و هم گیلان میان هم جاجگایان دیگر ایران موردوم باد مانستن از عه حرکت استقبال بوکودید. بعضی خانان خوشانه مهماتا فده‌یید جنگلیانا اینگیلیسم تا بیده زاکانه دست خب اسلحه بترسه.
میرزا کوچک خان، سواد حوزوی دشتی آو تمام کسانی کی دنستی مشروطه وسی سابقه مبارزاتی دریدی خو دور و بر بداشت. از دکتر حشمت و خان آلیان تا احسان‌الله خان و خالوقربان . کمونیستان در ۲۲ ژوئن کنگره اول حزب کمونیست ایران در بندر انزلی تشکیل بدهیید و برنامه بناید کی اینگیسان و شاه بیشید کنار. فئودالی نمانه و موردوم خانان و باغ و بیجاران همه از اوشان دست خارج ببه بعد اوشان بیگید کی وا چی بداره. کمونیستان هه حرفان بوگوفتید خوشانه تصویب بوکودید موردوم نظرا ونورسه‌یید. عه خیانتان میرزایا بد بومو. اختلاف ببست. خانانی کی خوشانه اسلحانا با خوشانه نیروانا فدابید توقع داشتید. هه گیروداره میان قوای دولتی انگلیسان کمک امرا علیه نیروهای انقلابی بوکوش بوکوش راه تودایید اوشانا قزوین تا بندر انزلی عقب ببردید. آو باز انقلابیان مبارزه آمره تا رشتا پس فاگیفتید. حیدرعمواوغلی کمونیست بو وانورسه کار بوکود خوره شوروی امرا کاغذ ایمضا بوکود موردوم زیمینانا فاگیریمیا گیلان ایران میان نمانه‌یا. اه کردکاران امرا اختلاف بدترا بست. خان آلیان معین الرعایا گفتی آن کمونیست کافریا نهضتا منحرفا کودن‌دره. بزه اونا اعدام بوکود. دودستگی پیش بامو میرزا تنها بمانست. باز میرزا تالش میان یار داشتی، گائوک امرا بوشو کوهات تالش آو رایا گوماکودید سرمایی ج پا دکفتید. خالوقربان میرزا سرا واوه ببرد فدا شاه جدیدا کی رضاشاه بو. باز ای دور ده ایران پادشاهی میان بمانست. رهبر انقلاب اسلامی ایران بگفت نهضت جنگل مثل ایتا مینیاتوری از هه انقلاب اسلامی ۵۷ بو.
مدرسه چاگۊدن
دچينواچينجنگلئن کي مشرۊطه بامۊته'ن بؤن، مدرسه بناگۊدن ىکته ايشؤنˇبرنامه'ن بۊ. ايشؤن مدرسه'ني بؤن کي جنگلئن بنابنأن:
شفتˇ مئن شىخ ابراهيم خليلي مؤديريت أجي ؤ فؤمن علي حبيبي مؤديريت أجي ؤ سۊماسرا مئن سىد أحمد نقيبي مؤديريت أجي ؤ ماسۊله مئن أني شىخ علي تنها مؤديريت أجي ؤ کسما مئن ابراهيم فخراىي (جنگلˇ معارفˇ رئيس) مؤديريت أجي.[۱]
ويشتر بۊخؤنين
دچينواچينسربس
دچينواچين- ↑ گیلان در گذرگاه زمان. ابراهیم فخرایی. چاپ ۲۵۳۶. ص۳۴۶.