Wikipedia:دؤجئه وانويس/۲۰۲۲/۰۴

چه گوارا ارنستؤ چه‌گوارا آرژانتين ٚ مئن ٚ بچئه بؤبه ٚ پيجشک، چريک، ديپلمات، مارکسيست ؤ کۊباٰ انقلاب ٚ أصلي کسؤن ٚ جي بؤ. اۊن یته جوؤن ٚ دؤنش‌یؤمۊج (پيجشکي رشته مئن) بؤ ؤ نسایي آمريکا مئن سفر گۊد ؤ خلک ٚ فقر، وشنأیي ؤ ناخۊشي دئن ٚ دؤني کالنجار ٚ رۊحيه اۊن ٚ مئن قۊوت بگيت. اۊن أول گؤآتمالاٰ ايجتماعي اصلاحات گه خاکؤبؤ آربنز ٚ ریاست جمهۊري ٚ دس بنا بؤبؤ-ئه گلأکت، ولي خلي دنکت گه سیا (سي‌ئی‌آ) ٚ سازمؤن ٚ کۊدتاٰ همرأ گه یۊنایتد فرۊت ٚ حمایت ٚ ره، ترتيب بدأ بؤبؤ ٚ دؤني آربنز مجبۊرابؤ کنار بؤشؤن ؤ اي تفاق گواراٰ سياسي ايدئؤلؤژ-ئه تثبيت بؤگۊد. ايمه مکزیکؤسيتي مئن راؤل ؤ فيدل کاسترؤ ٚ همرأ ملاقات بؤگۊد ؤ اۊشؤن ٚ ۲۶ ژۊئيه ٚ قيام-ه ملحق بؤبؤ ؤ بؤشؤ کۊبا؛ اي قيام ٚ هدف فۊلخنثيؤ باتيستا (کۊباٰ ديکتاتؤر گه آمريکاٰ یجؤنایي ایالات ٚ تحت ٚ حمایت بؤ) سرنگۊن گۊدن ؤ گئنتن بؤ. گوارا خلي زيۊ انقلابيۊن ٚ مئنأ محبۊب بؤبؤ ؤ دۊوؤمي فرمانده ٚ درجه' هگيت. اۊن دۊسال چريکي کالنجارؤن (علیه باتيستا) گه کۊبا انقلاب ٚ باعث بؤبؤ ٚ مئن پۊر مهم ؤ مؤثر بؤ. چه‌گوارا ألؤنه دۊنیاٰ مئن یته حماسي نماد عامه فرهنگ ٚ مئن شنأخته بؤبؤ هيسه.

انقلاب ٚ پسي، گوارا جديد ٚ دؤلت ٚ مئن ددار کليدي نخشؤن ٚ مسئۊل وکت؛ من‌جۊمله تجديد ٚ نظرات ٚ بررسي، أفرادي گه انقلابي دادگه'ن ٚ مئن به جنایت ٚ جنگي محکۊم بؤبؤن ٚ تيروارؤن، کۊباٰ سوادآمۊجي نهضت ٚ رهبري، فعاليت به ۊنوان ٚ مللي بانک ٚ رئيس، کۊباٰ مسلح ٚ قۊواٰ یؤمۊجشي کارکيا ؤ کۊباٰ سۊسياليسم ٚ نماینده بين‌المللي سفرؤن ٚ مئن-ه گۊته شأنه. ايته‌چي مؤقعيتؤن اۊن-ه قادر گۊد تا مهم ٚ مسائل ٚ مئن فی‌المثل کۊباٰ شبه‌نظامئن ٚ تعليم گه خۊکؤن ٚ خليج-ه حمله گۊدن ٚ مئن مؤفق بؤن ؤ شؤروي هسته‌اي بالستيک ٚ مۊشکؤن ٚ اينتقال به کۊبا گه منجر به کۊباٰ مۊشکي بحران ۱۹۶۲ ٚ مئن وکت، محوري نقش دأشته بۊن. هيتأني اۊن یته خؤجير ٚ نويشتنکس ؤ خاطره‌نويس بؤ ؤ اۊن ٚ نؤمي آثار ٚ جي چريکي جنگ ٚ راهنما ؤ ماتؤرسيکلت ٚ خاطرات-ه شأنه نؤم بؤردن. اۊن ٚ مطالعات ؤ تجربيات مارکسيسم-لنينيسم ٚ باره اۊنه اي باوره برسأنئه گه سۊوؤمي جهان ٚ پسأکتن ؤ وابستگي، امپراليسم، نئؤاستعمار ؤ انحصاري سرمایه‌داري ٚ دؤنئه ؤ چاره، پرؤلتري انترناسيۊناليسم ؤ جهاني انقلاب هيسه. چه‌گوارا ۱۹۶۵ ٚ مئن صدۊر ٚ انقلاب ٚ دؤني کۊبا' رهأ بدأ؛ أول کؤنگؤ ٚ مئن سيمباٰ قيام-ه گلأکت ؤ نامؤفقي پسي، خۊ هأکش‌وکش-ه بۊليوي ٚ مئن سرأگيت ولي اۊ ٚ کشور ٚ أرتش سيا سازمؤن ٚ بال زأن ٚ همرأ گورا' بگيت ؤ به سۊرعت اعدام بؤگۊد.

نظرات، گوارا ؤ اۊني ميراث ٚ باره متفاوته؛ اۊن یته جرگه ٚ ره مؤحترم ؤ اۊ یته جرگه ٚ ره منفۊر هيسه ؤ اي تناقص-ه شأنه پۊر تيندار ٚ زيندگي‌نؤمه'ن، خاطرات، مقالات، مۊستندؤن، مزقؤنؤن ؤ فيلمؤن ٚ مئن دئن. گواراٰ شهادت؛ یته تۊغامندانه ندا، کالنجار گۊدن اختلاف ٚ طبقاتي ٚ همرأ ؤ اۊني تلاش نئؤانسان ٚ خلق ٚ ره گه ماددي مشوقه'ن ٚ جا أخلاقي أهداف ٚ دؤني حرکت کۊنه اۊن-ه، چپ ٚ قيامؤن ٚ نماد ؤ ؤلگۊ چاؤده. ولي راستگراٰن اۊن-ه به اقتدارگرایي ؤ خؤشۊنت سياسي رقبا همرأ متهم کۊنن. اي اختلافات ٚ وؤجۊد ٚ همرأ تایم ٚ مجله اۊن-ه بيستؤمي ٚ قرن ٚ تأثيرنأنکس‌ترینؤن ٚ ۱۰۰ نفره ٚ ليست ٚ مئن قرار دنه. هيتأني مريلند ٚ مؤسسه ٚ هۊنر ٚ دؤنشگه ٚ قؤلي، اۊن ٚ تاتایی گه آلبرتؤ کؤردا بگيته'ره ؤ ؤسطۊره‌اي چريک نؤم دأره، جهؤن ٚ معرۊف‌ترين عکس هيسه....دۊمباله