Wikipedia:دؤجئه وانويس/۲۰۲۰/۱۰
دۊرگ یا ببر (عیلمی نؤم:Panthera Tigris) پيلاترين جؤنور پيچئن ٚ تيره جي ايسه کي أنه قأمت ٚ ارش تا ۳/۳ ميتر ؤ أنه وزن تا ۳۰۶ کيلۊ فرسنه. مؤهيم ترين شينأسه ی أ جؤنور ، أنه سيأ خطان ايسأن کي أشان ٚ بدن ٚ مئن دأره.ببر خئلي قوي ايسه ؤ خۊشکي حيوانان ٚ ميأن پيلاترين نيش ٚ گاز ٚ دأره.کل ٚ دۊرگان ٚ جؤثه ملان ٚ جي پيله تر ايسه.دۊرگان ويشتر تیناري زينديگي کۊنن ؤ خئلي ايجتيماعي نيأن ، دۊرگان ٚ عمر معمۊلا ۲۰سال ٚ جي تا ۲۶ سال مؤتغیر ايسه. دۊرگان خؤرأره قلمرۊ دۊجئنن ؤ أشان ٚ قلمرۊ وأستي پيله بؤبؤن تا بؤتۊنن شيکار بؤننن.دۊرگان ٚ قلمرۊ نوأ خئلي شلۊغ بؤبؤن ؤ هينه ۊأسي ني زمتاني پيش بۊمأ دأره کي آدمؤن ٚ فگن بؤنن. دئوار دۊرگان سرأسر آسيا مئن زينديگي گۊدن ؤ شأسه اۊشان ٚ يافت گۊدن.ولي طی أ ۱۰۰ سال۹۳٪ أشان تاريخي زيستگاه کمأبه. دۊرگان ٚ تۊده طبيعت ٚ ميأن ۳۰۶۲ تا ۳۹۴۸ ته برآورد بؤبۊسته کي ۱۰۰,۰۰۰ ته کمتر جه أشان ٚ شؤمار آغاز سده ۲۰ جي ايسه ، جه گٚت ٚ دلايل کي أشان ٚ جمعيت کماگۊده تخريب زيستگأن ؤ غیر قانۊني شيکار ؤ زیستگأن ٚ جؤدا بۊستن ايسه. بنگال ٚ دۊرگ پۊر شؤمار ترين ؤ سيبري دۊرگ پيلاترين بۊن گۊنه دۊرگ ايسه. ۹ ته بۊن گۊنه أ جؤنور دأره کي سۊته مؤنقرضا بۊستن ؤ شيش ته ديگه ني اينقراض ٚ خطر مئن دأرن.
تؤلید مثل
دچينواچينکلان ؤ ملان جؤفتگيري زمت ، تينار چند رۊج کسن ٚ ور هيسأنن. مل ٚ دۊرگان ۱۰۳ تا ۱۰۵ رۊج بارداري پسي دۊته تا سۊته کۊته چينن. کۊت'ن تا چند سال خۊ مار ٚ ور هيسأنن.
گۊن'ن
دچينواچين۹ بۊن گۊنه دۊرگ جي وجۊد دأره کي سۊته نابۊد بؤبۊستن ؤ شيشته ديگر ني اينقراض ٚ خطر مئن دأرن کي شامل:بنگال ٚ دۊرگ ، هندۊچین ٚ دۊرگ ، مالايي دۊرگ ، سۊماترايي دۊرگ ، سيبري دۊرگ ؤ جنۊب چين ٚ دۊرگ بۊنن...دۊمباله