Wikipedia:دؤجئه وانويس/۲۰۲۰/۱۰
دۊرگ یا ببر (عیلمی نؤم:Panthera Tigris) پيلاترين جؤنور پيچئن ٚ تيره جي ايسه کي أنه قأمت ٚ ارش تا ۳/۳ ميتر ؤ أنه وزن تا ۳۰۶ کيلۊ فرسنه. مؤهيم ترين شينأسه ی أ جؤنور ، أنه سيأ خطان ايسأن کي أشان ٚ بدن ٚ مئن دأره.ببر خئلي قوي ايسه ؤ خۊشکي حيوانان ٚ ميأن پيلاترين نيش ٚ گاز ٚ دأره.کل ٚ دۊرگان ٚ جؤثه ملان ٚ جي پيله تر ايسه.دۊرگان ويشتر تیناري زينديگي کۊنن ؤ خئلي ايجتيماعي نيأن ، دۊرگان ٚ عمر معمۊلا ۲۰سال ٚ جي تا ۲۶ سال مؤتغیر ايسه. دۊرگان خؤرأره قلمرۊ دۊجئنن ؤ أشان ٚ قلمرۊ وأستي پيله بؤبؤن تا بؤتۊنن شيکار بؤننن.دۊرگان ٚ قلمرۊ نوأ خئلي شلۊغ بؤبؤن ؤ هينه ۊأسي ني زمتاني پيش بۊمأ دأره کي آدمؤن ٚ فگن بؤنن. دئوار دۊرگان سرأسر آسيا مئن زينديگي گۊدن ؤ شأسه اۊشان ٚ يافت گۊدن.ولي طی أ ۱۰۰ سال۹۳٪ أشان تاريخي زيستگاه کمأبه. دۊرگان ٚ تۊده طبيعت ٚ ميأن ۳۰۶۲ تا ۳۹۴۸ ته برآورد بؤبۊسته کي ۱۰۰,۰۰۰ ته کمتر جه أشان ٚ شؤمار آغاز سده ۲۰ جي ايسه ، جه گٚت ٚ دلايل کي أشان ٚ جمعيت کماگۊده تخريب زيستگأن ؤ غیر قانۊني شيکار ؤ زیستگأن ٚ جؤدا بۊستن ايسه. بنگال ٚ دۊرگ پۊر شؤمار ترين ؤ سيبري دۊرگ پيلاترين بۊن گۊنه دۊرگ ايسه. ۹ ته بۊن گۊنه أ جؤنور دأره کي سۊته مؤنقرضا بۊستن ؤ شيش ته ديگه ني اينقراض ٚ خطر مئن دأرن.
تؤلید مثل دچينواچين
کلان ؤ ملان جؤفتگيري زمت ، تينار چند رۊج کسن ٚ ور هيسأنن. مل ٚ دۊرگان ۱۰۳ تا ۱۰۵ رۊج بارداري پسي دۊته تا سۊته کۊته چينن. کۊت'ن تا چند سال خۊ مار ٚ ور هيسأنن.
گۊن'ن دچينواچين
۹ بۊن گۊنه دۊرگ جي وجۊد دأره کي سۊته نابۊد بؤبۊستن ؤ شيشته ديگر ني اينقراض ٚ خطر مئن دأرن کي شامل:بنگال ٚ دۊرگ ، هندۊچین ٚ دۊرگ ، مالايي دۊرگ ، سۊماترايي دۊرگ ، سيبري دۊرگ ؤ جنۊب چين ٚ دۊرگ بۊنن...دۊمباله