دۊرگ يا دؤرۊگ (عیلمی نؤم: Panthera Tigris) پيلاترين جؤنور پيچه'نˇ تيره جي هيسه گه‌ اۊنˇ قأمتˇ أرش تا ۳/۳ ميتر ؤ اۊنˇ وزن تا ۳۰۶ کيلۊ رسنه.[۱][۲][۳] اي جؤنور ٚ پيلاترين شينأسه، اۊنˇ سيأ کيلان هيسن گه اۊشؤنˇ جؤنˇ مئن نيأ. دۊرگ خئلي قوي هيسه ؤ خۊشکي حيوانانˇ مئن پيلاترين نيشˇ گاز-ه دأره.[۴] کٚلˇ دۊرگانˇ جؤثه ملانˇ جي پيله تر هيسه. دۊرگان ويشتر تٚنأکه زيويش کۊنن ؤ خئلي ايلجار نيأن، دۊرگان ٚ عمر معمۊلا ۲۰ سالˇ جي تا ۲۶ سال مؤتغیر هيسه. [۵] دۊرگان خۊشؤن-ره قلمرۊ دؤجئنن ؤ اۊشؤنˇ قلمرۊ خأن پيلا بؤبۊن تا بؤتۊنن شيکار بؤننن. دۊرگانˇ قلمرۊ نخأن خئلي شۊلۊغ بؤبۊن ؤ هينˇ ره ني زمتاني پيش بۊمأدره گه آدمؤن-ه فگن بؤنن. دئبار دۊرگان آسيا سرأسر ٚ مئن زيويش گۊدن ؤ شأسئه اۊشان-ه يأتن. ولي طی اي ۱۰۰ سال ۹۳٪ جي اۊشانˇ تاريخي زيويشر کمأبه. دۊرگانˇ گۊده طبيعتˇ مئن ۳۰۶۲ تا ۳۹۴۸ ته برآورد بؤبه گه ۱۰۰,۰۰۰ ته کمتر اۊشؤنˇ شؤمار بيستؤمي صده سرأگيتن ٚ جي هيسه،[۶] جه پيله دليلان گه اۊشؤنˇ جمعيت-ه کماگۊده زيويشران ٚ تخريب ؤ غیر قانۊني شيکار ؤ زیوشرانˇ سيوا بؤؤن هيسه.[۷] بنگالˇ دۊرگ پۊر شؤمار ترين ؤ سيبري دۊرگ پيلاترين دۊرگˇ بۊن جۊر ايسه. ۹ ته بۊن جۊر اي جؤنور دأره گه سۊته مۊقۊفا بؤن ؤ شيش ته دئه ني مۊقۊب بؤؤن ٚ خطر ٚ مئن درن.[۸]

دۊرگ ٚ تاتايي

مۊسانچئه تؤليد دچينواچين

کلان ؤ ملان جؤفتگيري زمت، تينار چند رۊج کسن ٚ ور هيسنن. مل ٚ دۊرگان ۱۰۳ تا ۱۰۵ رۊج شيکمداري پسي دۊتته تا سۊتته کۊته چينن. کۊته'ن تا چند سال خۊشان مار ٚ ور هيسنن.[۹]

جۊر'ن دچينواچين

 
سيبري دۊرگ

۹ بۊن‌جۊر دۊرگ ٚ جي وۊجۊد دأره گه سۊتته مۊقۊفا بؤن ؤ شيش ته ديگه ني اينقراض ٚ خطر مئن درن گه شامل: بنگال ٚ دۊرگ،[۱۰] هندۊچین ٚ دۊرگ،[۱۱] مالايي دۊرگ،[۱۲] سۊماترايي دۊرگ،[۱۳] سيبري دۊرگ[۱۴] ؤ چين ٚ نسا دۊرگ[۱۵] بۊنن.

زيوش ؤ شيکار دچينواچين

 
دۊرگ ٚ تاتايي آو ٚ مئن

دۊرگان ويشتر دامانان ؤ جئني گه آدم ٚ جي دۊر بؤبۊن ٚ مئن زيويش کۊنن. دۊرگان ويشتر شؤو ٚ مئن هأکش وأکش کۊنن ولي اي ايمکان ني وجود دأره گه رۊج ٚ مئن ني دئه بؤبۊن.

دۊرگان شيکار ٚ زمت دۊخؤسکي خۊ طؤمه' نٚزيکا بۊنن ؤ يته ناگهاني واز ٚ أمرأ سري طؤمه-يه گؤلئه خۊ پيله گاز ٚ أمرأ گينن ؤ اۊن-ه خفه کۊنن. کۊشتن ٚ پسي خۊ خۊراک ٚ خۊردأنأسنن.

دۊرگ ٚ خۊراک ويشتر گؤنج (گوزن)، مرال، شۊکا، پرزه، گۊراز، مال ؤ گاميش ايسه.[۱۶]

ايرانˇ مئن دچينواچين

دۊرگان البرز ٚ بندان ٚ مئن جئني گه دامؤني بؤبۊن، ويشتر گيلان ؤ مازندران ٚ مئن زيوش گۊدن ولي ئيسه دئه حؤدۊد ٚ ۳۰ سال هیسه کي اۊشؤن ٚ نسل ايران ٚ مئن مۊقۊفا به.[۱۷]

سربس دچينواچين

  • Guillery, R. W.; Kaas, J. H. (1973). "Genetic abnormality of the visual pathways in a "white" tiger".Science. 180 (4092): 1287–1289.Bibcode:1973Sci...180.1287G.doi:10.1126/science.180.4092.1287.P
  • MID 4707916.
  1. Xu, X.; Dong, G. X.; Hu, X. S.; Miao, L.; Zhang, X. L.; Zhang, D. L.; Yang, H. D.; Zhang, T. Y.; Zou, Z. T.; Zhang, T. T.; Zhuang, Y.; Bhak, J.; Cho, Y. S.; Dai, W. T.; Jiang, T. J.; Xie, C.; Li, R.; Luo, S. J. (2013)."The Genetic Basis of White Tigers".Current Biology. 23(11): 1031–5.doi:10.1016/j.cub.2013.04.054.PMID 23707431.
  1. Leyhausen, P. (1979). Cat behavior: the predatory and social behavior of domestic and wild cats. Berlin: Garland Publishing, Incorporated. p. 281.ISBN 97808240701
  1. اينگیلیسي ويکيپديا.
  2. فارسي دیکیپديا.
  3. https://archive.is/20080220222416/findarticles.com/p/articles/mi_qn4158/is_20041206/ai_n12814678
  4. https://web.archive.org/web/20200722060028/http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A8%D8%A8%D8%B1&SSOReturnPage=Check&Rand=0
  1. https://www.quora.com/How-strong-is-a-lion-compared-to-a-human
  2. یادکرد وب|عنوان=Wayback Machine|نشانی=https://web.archive.org/web/20120309125526/http://www.science.smith.edu/msi/pdf/i0076-3519-152-01-0001.pdf%7Cوبگاه=web.archive.org%7Cتاریخ=2012-03-09%7Cبازبینی=2021-03-20}}
  3. یادکرد کتاب|عنوان=Luo, S. -J. ; Kim, J. -H. ; Johnson, W. E. ; van der Walt, J. ; Martenson, J. ; Yuhki, N. ; Miquelle, D. G. ; Uphyrkina, O. ; Goodrich, J. M. ; Quigley, H. B. ; Tilson, R. ; Brady, G. ; Martelli, P. ; Subramaniam, V. ; McDougal, C. ; Hean, S. ; Huang, S. -Q. ; Pan, W. ; Karanth, U. K. ; Sunquist, M. ; Smith, J. L. D. & O'Brien, S. J. (2004). "Phylogeography and genetic ancestry of tigers (Panthera tigris)". PLOS Biology. 2 (12): e442. doi:10.1371/journal.pbio.0020442. PMC 534810. PMID 15583716.}}
  4. Mazák, V. (1981) Panthera tigris. Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120309125526/http://www.science.smith.edu/msi/pdf/i0076-3519-152-01-0001.pdf |date=۹ مارس ۲۰۱۲}} Mammalian Species 152: 1–8.
  5. Mazák, V. (1965) Der Tiger Panthera tigris Linnaeus 1758. Volume 356 of Die Neue Brehm-Bücherei. A. Ziemsen, Wittenberg Lutterstadt.
  6. Tigers 'take night shift' to dodge humans, BBC News, 4 September 2012
  7. IUCN |assessors=Chundawat, R.S. , Habib, B. , Karanth, U. , Kawanishi, K. , Ahmad Khan, J. , Lynam, T. , Miquelle, D. , Nyhus, P. , Sunarto, S. , Tilson, R. , Wang, S. |year=2011 |id=15955 |taxon=Panthera tigris |version=2011.2}}
  8. Cite journal|date=2021-03-09|title=Tiger|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Tiger&oldid=1011108783%7Cjournal=Wikipedia%7Clanguage=en}}
  9. یادکرد کتاب|عنوان=Wang, T. ; Feng, L. ; Mou, P. ; Wu, J. ; Smith, J.L. ; Xiao, W. ; Yang, H. ; Dou, H. ; Zhao, X. ; Cheng, Y. ; Zhou, B. (2016). "Amur tigers and leopards returning to China: direct evidence and a landscape conservation plan". Landscape Ecology. 31 (3): 491–503. doi:10.1007/s10980-015-0278-1. S2CID 10597364.}}
  10. IUCN |assessors=Chundawat, R. S. , Khan, J. A. , Mallon, D. P. |year=2011 |id=136899 |taxon=Panthera tigris tigris |version=2011.2}}
  11. Mazák, V. (1981) Panthera tigris. Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120309125526/http://www.science.smith.edu/msi/pdf/i0076-3519-152-01-0001.pdf |date=۹ مارس ۲۰۱۲}} Mammalian Species 152: 1–8.
  12. cite iucn |author=Kawanishi, K. |date=2015 |title=Panthera tigris subsp. jacksoni |page=e.T136893A50665029}}
  13. IUCN2011.1 |assessors=Linkie, M. , Wibisono, H.T. , Martyr, D.J. & Sunarto, S. |year=2008 |id=15966 |title=Panthera tigris ssp. sumatrae (Sumatran Tiger) |downloaded=9 August 2011}}
  14. cite journal |author=Kerley, L.L. , Goodrich, J.M. Miquelle, D.G. Smirnov, E.N. Quigley, H.G. , Hornocker, M.G. |year=2003 |title=Reproductive parameters of wild female Amur (Siberian) tigers (Panthera tigris altaica) |journal=Journal of Mammalogy |volume=84 |pages=288–298|jstor=1383657 |doi=10.1644/1545-1542(2003)084<0288:RPOWFA>2.0.CO;2}}
  15. South China Tiger Believed Still Exists in Wild. Xinhua News Agency (2007-07-15)
  16. با ببر آدمخوار چه باید کرد؟، بی‌بی‌سی فارسی
  17. Firouz, E. (2005). The complete fauna of Iran. I.B.Tauri, p66