گیلانˇ پیله طاعۊن
اي تگ اينˇ وأسئه که چنته دچينواچين کسؤنˇ همرأ قاطي نۊبۊن. أگه ۳ رۊز بۊبؤ که اي تگ ائره' نأ ؤ اي زمت هيچ دچينواچيني اينˇ سر نۊبؤ، تينين تگه ويگيرين. ناواله شيمئه جي خأنيم که صبر بدأرين ؤ وانيويسˇ مئن چيزئه عوضأنۊکۊنين. ىا تينين اۊ کارگيرˇ نؤمه که اي تگه بنأ ائره، اي ولگˇ دچينواچينؤنˇ تاريخˇ مئن بياجين ؤ أگه خأنين اينˇ همرأ تماس بگيرين.
اينه خأ وگردؤنئن:
«پس از فاجعۀ طاعون ۱۸۳۰ که دو سوم جمعیت گیلان طی آن از میان رفت، این سرزمین برای رفع نیازهای خود به نیروی کار، متوسل به ولایات همسایه شد. هم اکنون سالیانه ۲۷ هزار نفر از خارج به گیلان می‌آیند که اکثراً بلافاصله پس از پایان فصل کار به موطن اصلی خویش باز می‌گردند. در میان[حدود] ۳۰۰هزار نفر نفوس گیلان، جمعیت کرد و طالش نیز به حساب آمده است»(خودزکو۱۳۵۴صص۸۰ -۸۱)۱.
عظيمي: یادآوری کنیم که این گونه حوادث به دلیل ویژگی‌های زیستی در گیلان در طول تاریخ اتفاق افتاده است و بنابراین اتفاقی استثنایی نبوده است. (سربس: ورگ. جمعیت تاریخی گیلان)