کادۊسيانˇ قلمرؤ، هخامنشيانˇ زماتˇ مئن

کادۊسيان ىا کادۊسيؤن ايته جه دئبارˇ قؤمان ايسن کي داميشک کاسپي درىا ورجه زيوش گۊدن. واسيلي ولاديمير بارتؤلد ايته جه رۊسˇ خۊرتاو شناسان، خۊ کتابˇ مئن «ایران تاریخی جوغرافیا» نيويسه:" قدیمون گیلان مردوما کادوسیون تشکیل دینه که هخامنشیونه جا اطاعت نوکوردن. ایشون یا یه قسمت از ایشونا ، گیل هم دوخوندنه که گیلان خو ناما ایشون نامه جا داره. شرق گیلانم ماردان یا اماردان زندگی کوردن که سفیدرودا ایشون واستی آمارد دوخوندن.

ارمنییون خوشون کتابون میون ایشونا " کاتی شیان " دوخونن. و بنوشتن که ایشون یه تا پیلا قبیله بان.

دیاکونوف ایشون درباره نویسه: ماد پادشاهی ایشونا نتونست مطیع بوکونه. اما کوروشه جا اطاعت بوکوردن.

بعضی کتابون میون ایشونا آریایی ندونن.

احمد کسروی یه تا مقاله میون " کادوسیون، کادوشان، تالشان" بنوشته که تالشون ایشون اخلافن. و تالش منطقه احتمالن ایشون حکومتی قلمرو بیه.

اما بعضی مورخون مث راولینسون، سفید رود دره شمال و جنوبو و طارم و خلخالا ایشون وطن دونن.

مشیر الدوله پیرنیا " باستانی ایران " کتاب میون، یونانی مورخون قوله جا نویسه: " کادوسیون مردومی بن که گیلان میون زندگی کوردن. برخی گوئن ایشون تالشون جدن . تالش یونانی ترجمه ی تالوشه. کادوسیونا برخی محققون ایرانی بومیون دونن که پیش از اینکه آریاییون ایران بان- گیلان و آذربایجان شمال شرقی میون زندگی کوردن.

کتاب گیلان – جلد اول- انتشارات گروه پژوهشگران ایران – چاپ دوم- زمستان 1380 خورشیدی