مۊزيلا فاىرفاکس
مۊزيلا فاىرفاکس (اينگيليسي: Mozilla Firefox/ گيلکي: بلأیته لوآس) یکته سربسوا ؤ رها وبمجه کی موزیلا بونگه جی اداره بنه. آمار گونه کی 2014 می ماهˇ مئن، ای وبمج اينترنتˇ کاربرؤنˇ جی 24/9 درصده دأشت.
ای وبمج اول لينۊکسˇ کاربرؤنˇ مئن خأستني بو، ولی کم-کمی وختی پورکاربرد وبمجؤنˇمئن (اينترنت اکسپلورئرˇ مورسؤن) امنیتي مؤشکل نمود بوده، باخی سيستم عاملؤنˇ (ويندؤز ؤ مکينتاش) کاربرؤن ني، اي وبمجˇ کارأکشئنه سرأیتن.
موزيلا فایرفاکس یکجور وبمجه اينترنتي جيگه'نˇ مئنˇ متن ئبه، پور توندی و امنیتˇ همره. اي وبمج، Netscape قديمي شرکتˇ محصوله کی اينترنتي ابزارؤنه چاگودنˇ مئن نؤمیه.
ويژگيئن
دچينواچيناينترنت کی همهگير ببؤ ؤ تبليغات اونˇ مئنم راواگوده، طراحؤنˇ فکر برسه کی یکجور هنشر (صفحه) چاکونن کی کاربر نخأستهبؤ، واببون. ایشؤن هو هنشرؤنی ایسن کی بازون پاپآپ (pop-up) دخؤنده ببؤن. وختی موزيلا پاپ-آپ-دَوَد (pop-up blocker) بيرين بمأ، اي هنشرؤن دئه منيسن کاربرؤنه اذئت بکونن.
موزيلا فایرفاکس یکته دئه ويژگي دأنه ؤ اونم اينه کی تينه چنته هنشره یکته درجیک (پنجره) مئن وابکونه (تبمجی یا tabbed browsing) ؤ هم شأنه تبؤنه هکش-واکش (drag-and-drop) گودن.
اي وبمج، آرئسئسه خؤرؤم خؤنه، شخصی اطلاعاته راحت پاکأکؤنه، اونˇ وامتنˇ مقرˇ مئنشأنه راحت هر وؤتیه هکش-واکش گودن، SVG ؤ CSS2 ؤ CSS3 ؤ JavaScriptˇ جی حمایت کؤنه، AJAXˇ جیم هیتؤ، پیله شرکتؤنˇ همره (اي-بئی ؤ یاهو ؤ گوگلˇ مورسؤن) همکاری دأنه؛ ايشؤن همه موزيلا فایرفاکسه یکته خوروم وبمج چاگوده کی هر روز ويشتر ؤ ويشتر کاربرؤن اينه خوش دأنن.
یکته پیله ويژگی فایرفاکسˇ شي اينه کی چون رها ؤ سربسوا ايسه، همه تينن اينئبه چربه (Extension) بنویسن ؤ چاکونن ؤ ایتؤ هر روز یکچی دئه اينه بچربه ؤ علاوه ببون. هیتؤره کی فایرفاکس تينه هرته کاربرˇ سليقه جور عوضأبون. چربه'ن، یه پاره کمحجم و سبوک فایل ایسن. ايشؤن یه پاره کوچˇ برنامه محسوب بنن کی هرته یکجور قابلیته به فایرفاکس چربؤنئنن.
خیلي کاربرؤن خأنن او چربه'ني گه پورطرفدار ايسن و پورتقاضا، فایرفاکسه علاوه ببون امما فایرفاکسˇنويشتنکسؤن گونن ای کار خلافˇ ايشؤنˇ هدف یعني یکته سبوک وبمجه.