تله

تله ىا سۊک ایته جۊندار طنابداران ٚ خال ٚ جه، پرزنان ٚ رده ؤ ماکيان سانان ٚ راسته ؤ کرک ٚ کل ٚ جنس ايسه. أ پرزن خۊ تلا گؤره وأسي مأرۊف ايسه. تله هۊش اۊن ٚ مل ٚ گۊنه جه کي کرک ايسه ويشتره.

تله معمۊلا ويشتر جه ايته کرک خۊره دؤجين کۊنه ولي چؤن نتانه همه‌ته کرکان ٚ جه محافظت بۊکۊنه، اۊ جيگا جه کي کرکان اۊن ٚ مئن ايساده ىا زيوده محافظت کۊنه ؤ وختي ايته دئه تله اۊن ٚ محدۊده ؤ قلمرؤ ورجه بأىه اۊن-ه فترکه. رۊج ٚ مئن تلا شه ايته جيگا کي زيمي جه چند متر بۊجؤرتر ايسه نيشينه ؤ أشتر اۊشتر-أ فندره تا أگه ايوار باخي حىوانان ىا تله‌ئن بخأيد أشن-ه فترکد بيدينه ؤ گؤره گۊدن ٚ أمرأ کرکان-ه خبردار بۊکۊنه. تله‌ئن-ه شأ مۊختلف گۊنه‌ئن ٚ أمرأ دئن ؤ هر گۊنه اي سري خصۊصيات ٚ مئن جه باخي گۊنه‌ئن فرخ دره. تله‌ئن ؤ کرکان پنج ته جرگه مئن تقسيم بده:جوجه ها پرندگان نسبتاً بزرگی هستند که در روز فعال هستند. بدن گرد، پاها در اکثر نژادها بدون پر و بالها کوتاه است. پرندگان جنگلی وحشی می توانند پرواز کنند. جوجه‌ها و ماهیچه‌های پروازی آن‌ها بیش از حد سنگین هستند که به آنها اجازه نمی‌دهند بیش از مسافت کوتاه پرواز کنند. اندازه و رنگ در بین نژادها بسیار متفاوت است. جوجه های بالغ از هر دو جنس دارای یک تاج گوشتی بر روی سر خود به نام شانه یا شانه خروس، و پوسته های آویزان در دو طرف زیر منقار خود به نام واتل. شانه ها و واترها در مردان برجسته تر است. برخی از نژادها دارای یک جهش هستند که باعث ایجاد پرهای اضافی در زیر صورت می شود و ظاهر ریش را ایجاد می کند. جوجه ها همه چیزخوار هستند. در طبیعت، آنها خاک را می خراشند تا دانه ها، حشرات و حیواناتی به بزرگی مارمولک، مارهای کوچک و موش های جوان را جستجو کنند. یک مرغ بسته به نژاد ممکن است پنج تا ده سال عمر کند. قدیمی ترین مرغ شناخته شده جهان شانزده سال عمر کرد. جوجه ها پرجمعیت هستند، به صورت گله زندگی می کنند و تخم ها را جوجه کشی می کنند و بچه ها را به صورت جمعی بزرگ می کنند. جوجه های منفرد بر دیگران تسلط دارند و نظم نوک زدن را برقرار می کنند. افراد غالب برای دسترسی به غذا و مکان های لانه اولویت دارند. مفهوم تسلط، شامل نوک زدن، در جوجه های ماده توسط مردی در نوزده و بیست و یک سالگی به عنوان "دستور نوک زدن" توصیف شد. جوجه های نر تمایل به جهش دارند و از پنجه های خود در درگیری ها استفاده می کنند. جوجه ها می توانند یک شکارچی ضعیف یا بی تجربه مانند روباه جوان را به هم بزنند و بکشند.

آمريکايي
اينگيليسي
آسيايي
مديترانه‌اي
متفرقه

تاتايي‌ئن

تله
تلا
لاري تله
تله
هندي تله
ساسکسي تله
تله جنگ

سربس

چوبک، صادق، انتری که لوطی‌اش مرده بود، تهران: انتشارات آزادمهر ۱۳۸۲. ص۷۹.

دکتر احسان مقدس، اطلس رنگی نژادهای ماکیان، انتشارات دانش نگار و کتاب محمدی، تهران