آریۊبرزن
آریۊبرزن یِته ايراني سردار هخامنشثنˇ دۊره مئن بؤ که ايسکندر-ه سپا برأبر ایستادگي بؤگوت ۊ خۊره و سربازانش خۊ جانˇ ميهنˇ ره فدا بؤگۊتن.
دربند پارسˇ نبرد
دچينواچينایسکندر مقدۊني پس از بؤبؤردن سۊمین جنگ ینی گۊگامل(که ای جنگˇ مئن داریوش سۊم اۊ زمانˇپادشا جنگِشي درشۊنه).ایسکندر پس از اي پیرۊزي دؤ سپا همرَأ یکي از را-ه جۊلگه ۊ يکته ديگم از راهي کۊهستاني ۊ چِتِن دوار راهي او زمانˇپایتخت ینی پارسه بؤنه ایسکندر اۊ لشکري همرأ شۊنه که را-ه کاماني ؤ چِتِن دوار ٚ جي خأن بۊشه.
هينگامي که ایسکندر خۊ لشکرˇ همرَأ به سوي پارسه شؤ دؤبؤ تا اونه فتح بؤنه را مئن محلي به نؤمˇدربند پارس که گؤفته بؤبؤسته که مکاني کوهستاني و چتن دوا ر بؤ آریۊبرزنˇسپا همرَأ روبرو بؤنه آریۊبرزن۴۰ تِه سۊار و ۵۰۰۰ تِه پیاده همرأ با شۊجاعت و بي پرۊا خۊ کوچ-ه سپا همرَأ به لشکر ده ها هيزار نفري ایسکندر حمله کۊنه و ایسکندرˇ مجبور کۊنه عقب نشینی بؤنه.
ایسکندر به فکري دَکَنه ۊ يکي از ايراني اسيران راهي ره ایسکندرˇنشؤن دَنه(البته ایسکندر ای اسیرˇ بدلیل خیانت گودن میهن ره کۊشنه).ایسکندر اۊراهشي شۊنه و آریۊبرزنˇسپا مؤحاصره کۊنه آریۊبرزن ۊ اينه سپا تسلیم نؤبؤستن ۊ اي مؤحاصره بیشکنن ۊ بؤشؤن پارس-ه طرف تا اوجه هَأنده لشکري بیأرأسن ولي را-ه میئن اۊ سپاهي که را-ه جۊلگشي شؤ دؤبؤنˇ برخۊرد کۊنن ۊ اي دفه کاملا مؤحاصره بۊنن.
ایسکندر که آریۊبرزنˇ شۊجاعت اینه خۊش بومأبؤ اینه پیشنهاد دَنه تا تسلیم بؤبؤن تا اینکه تِرِ پادشاه ایران بؤنم امأ آریۊبرزن تسلیم نؤبؤنه و با اینکه ایسکندرˇسپا جمعیتˇ خیلی ویشتری دَره آریۊبرزن،خيسأرتي زیاد ایسکندرˇ سپا وارد کۊنه ۊ جنگ موقعی تؤمؤنابۊنه که آخري سالدات شهید و گلˇ سر کَنه.
سربس
دچينواچين- بهرامی، عسگر (۱۳۸۶). «آریوبرزن». دانشنامه ایران. ۲. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ص. ۶۷۴-۶۷۵. دریافت‌شده در ۲۳ اوت ۲۰۱۳.ک)
- https://www.asriran.com/fa/news/170678/%D8%A2%D8%B1%D9%8A%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%B2%D9%86-%D9%83%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D9%88-%DA%86%D9%87-%D9%83%D8%B1%D8%AF
- http://tarikhirani.ir/fa/news/7257/%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%B2%D9%86-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%DB%8C-%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-