شيون فؤمني

شاعر ایرانی اهل فومن

شيون فؤمني (مير احمد سيد فخري نژاد) ۱۵۲۰ ٚ سال ؤ دياما سوم ٚ مئن (۳ دی ۱۳۲۵ ه.ش) فؤمن ٚ مئن به دۊنیا بامؤ ؤ ۱۳۷۷ شهريور ٚ مئن ني ايته بيمارستان ٚ مئن تئران ٚ دۊرۊن فؤت بۊگۊده. شيون ايته جه گيلان ٚ پيله شاعران ايسه.[۱]

زيوشنامه دچينواچين

شيون فؤمني ابتدايي تحصيلات-ه رشت ٚ مئن بخانده ؤ بعد بۊشؤ کرمانشاه ؤ سه سال دوم دبيرستان-ه تا فیگیفتن دیپلؤم (۱۳۴۵) اۊیه بخانده. شيون اۊیه کرمانشاهي شاعران ٚ أمرأ، جعفر درويشيان ؤ عباس درويشي مأنستن آشنا بۊبؤسته.[۲]

شيون ۱۳۴۶ ٚ سال، زنجان ٚ طارم ٚ مئن، سپاه دانش ٚ وارد بۊبؤ ؤ ايته سال ٚ پسي، مازندران ٚ اۊستان ٚ آمۊزش ؤ پرورش ٚ اداره مئن استخدام بۊبؤسته. شيون ۱۳۴۸ ٚ سال ٚ مئن اسمار بۊگۊده ؤ بأزين کوچی مئن عهده‌دار مديريت ؤ درس‌دأن ایته جه ساري فۊلادمحله مدرسه‌ئن مئن بۊبؤسته ؤ تا ۱۳۵۱ ٚ سال هۊیه مشغۊل بۊ ؤ بأزين ني خۊ شغل-ه گيلان ٚ مئن ايدامه بدا.

شيون ۱۳۷۴ ٚ سال ٚ مئن کليه نارسايي ناخۊشي-أ مؤبتلا بۊبؤسته ؤ ايته سال ٚ پس بۊشؤ تئران تا خؤره دياليز أمرأ درمان بۊکۊنه. شيون هأ سال ٚ مئن با توجه به درد بيشمار موفق بۊبؤسته فارسي ادبيات ٚ ليسانس-ه فرهنگيان ٚ دانشگا جه فگيره.

شيون ۱۳۷۶ ٚ سال ٚ مئن بعد سالها درس دان ؤ زاکان ٚ علم آمۊجي بازنشسته بۊبؤسته. شيون آخرپسي ۱۳۷۷ ٚ سال ٚ شهريورما مئن بعد ایته دؤره بيماری کليوی ؤ انجام دان کليه پیوند، ایته جه تئران ٚ بيمارستانان مئن فؤت بۊگۊده.

اۊن ٚ آرامگاه رشت ٚ سۊلیمان داراب ٚ بۊقا مئن اۊ جۊر کي خۊدش وصيت بۊگۊده‌بۊ خۊ مار ٚ مقبره ؤ پیله سردار ميرزا کۊچي خان ورجه ایسه.

شيون فؤمني چار ته زای به نامان حامد فؤمني، کاوه فؤمني، دامۊن فؤمني ؤ آنک فؤمني جه خۊدش به یادگار بنا.[۳]

شيون ٚ کیتابان دچينواچين

  • پیش پای برگ
  • یک آسمان پرواز
  • از تو برای تو
  • رودخانه در بهار
  • کوچه باغ حرف
  • خیاله گرد گیج
  • شروه‌های شیرین
  • در هوای یوش
  • کودک خیالی
  • کودک لجباز
  • با اهل طرب
  • دره پروانه

شيون ٚ شعران دچينواچين

هلاچين دچينواچين

اي شعر-ه ناصر مسعودي ني بۊخؤنده دأنه[۴]:

کؤ ستاره' فأندرم، تي چۊمانˇ سۊىأ نده ؟
کؤ زیمین-أ سر بنم، عطرˇ تي زانۊىأ نده ؟
مي پاتان آؤپیله سؤغاتˇ مي پابرأندگيه
کؤىتأ کۊچه' دوأرم مي کۊچیکي بۊىأ نده؟
بأيد أى دسبراران، ايپچه مي لبله' بیگیرد
هأچينئه کۊل دئه بدأ مي شانه چانچۊ-ىأ نده
ولأنید جؤغدازنم پسکلأپۊشان بمۊجم
بدأ مي خۊنأ بجار ، أنقده زالۊ-ىأ نده
کؤى دأنه آىنه رئه مي دیلˇ سفره' واکۊنم-
خؤره زرخأ نۊکۊنه تۊشکه خۊ أبرۊ-ىأ نده؟
مي چۊمان تیرپیري شه خۊرشیدˇ سۊرمه' چي وابؤ؟
بدأ دۊنىا واوئلان مي چۊمˇ کمسو-ىأ نده
گیلان اؤى گیلان! مي درد-أ نتانه چاره کۊدن،
أگه دسنؤخسه حکیم، تي گیلˇ دارۊ-ىأ نده
شعرˇ تۊمبجار-أ واش پۊراکۊنه تا چٚکٚره
أگه قؤووٚت تي پلا، شیونˇ بازۊ-ىأ نده


شىون ىکته نؤمي منظۊمه دأنه کي طنز ؤ دۊزوانه (گيلکي ؤ فارسي) ايسه. اي منظۊمه نؤم ايسه "معرفي" کي اي منظۊمه مئن ىک جا چانچۊ گب مئن هأنه. اي پاره مئنˇ شۊخي کي شىون چانکش ؤ جاکشˇ همرأ کؤنه مردۊمˇ ىاد ؤ فرهنگˇ مئن بۊمؤنسه:

ىادش به خىر پدر مثال میاورد
گاگلفی آدمأ حال میاورد
میگؤفت: ايتأ رۊز که هواخۊشی بود
آدم کۊشی دولتئه سگ کۊشی بود
یه دسته چانکش همه سنگینˇ بار
أهلˇ أمی محلˇ جمعه بازار
رادکفن رشتˇ بازار با شتاب
فۊرۊش بدن بارشأنه با حساب
پیلˇ خیار، هندوانه، خربۊزه
فیته فیته تؤرشˇ سیبˇ بامزه
پامادؤر ؤ بادمجان ؤ آشتالو
خۊلاصه هرچی اۊشانˇ جان دبۊ
أن پس ؤ اۊن پیش همگی پا به پا
چک-چک ؤ چانچۊ أمۊىي جاده راه
أىنکˇ سامان حالا فانرسیدن
ىک نفرأ اۊن سرˇ جاده دیدن
اۊن نفر از رشت میامد پا میکۊفت
خۊدا شؤما را بده قوت بۊگۊفت
هأتؤ که بود چانچۊ سرˇ شانه شان
پؤرسیدن از اۊن رادوار، چانکشان:
رشت چه خبر؟ گؤفت: همه دست به تیرن
جاکشانˇ رشتؤ دارن میگیرن
ىکهؤ ىکی گؤفت براران وگردیم
اي بار دینی هأچین هأچین بمردیم
وختي به خانه رسیدن چانکشان
عیالˇشان پؤرسˇجۊ کرد از اۊشان:
چي وأسي بارˇ شؤما رؤ آوردین؟
به تۊرˇ مؤشتري مگر نۊخؤردین؟
راوي گئه چانکش خۊ زناکأ بوگؤفت:
دئه تۊ نوأ زئن أمره حرفˇ مؤفت
جاکشانأ رشت کأرأ گیفتان دیرید.
خؤب به شۊما چي؟! شۊما که چانکشید.
- چانکش ؤ جاکش کشˇ جا غش دأره
ظاهر دینی هر دۊ تا هم کش دأره
أ جۊر کي شهر بي کولوشˇ وروره
سک خۊ صحابˇ نشنأسه اي ذره
فرقˇ أ کش تا اۊ کشأ تا بیگیم
دینی بۊبؤسته أمي طفلان ىتیم!

سربس دچينواچين

گیلان شاعران

ابوالقاسم نزهت سرشت • حسن تقی پور • مرتضی کریمی • تیمور گرگین • بهمن فرخی • حسن آراسته • محمدرضا معالی • علی خداجو • ابراهیم خورشیدی • اسماعیل فتوحی • رضا مقصدی • مسعود آجلی • محسن آریاپاد • اسماعیل شاد فومنی • هوشنگ اقدامی • محمد بشرا  • اکبر باب خسرو • غلام رضا رحمدل • محسن توکلی • محسن خورشیدی • محمدرضا خیرخواه • شرفشا • مرتضی ریحانی • محمد عباسیه کهن • جهانگیر سرتیپ پور • محمود پاینده لنگرودی • محمد شمس معطر • محمد شهدی لنگرودی • اباذر غلامی • میر احمد فخری نژاد • محمد فارسی • علی فروحی • محمد کاظم کاظم پور • مأمد أميني لاهيجي • علی اکبر مرادیان • شاهرخ میرزایی • فریدون نوزاد • مجدالدین میر فخرایی • افشین معشوری • مهرداد فلاح • محمد شمس لنگرودی • ابراهیم شکیبایی لنگرودی • ایرج هدایتی • الهام کیانپور • پروانه محمدنژاد •

  1. یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=گیل و دیلم پایگاه خبری تحلیلی شمال کشور|نشانی=http://www.gilodeylam.com/زندگینامه-و-گزیده-ای-از-آثار-میر-احمد-سد/%7Cعنوان=زندگینامه و گزیده‌ای از آثار میر احمد سید فخری نژاد «شیون فومنی» به مناسبت زادروز این شاعر بزرگ گیلان}}
  2. روزنامۀ‌ نقد حال: عباس درویشی شاعر‌ پیشکسوت‌ کرمانشاهی در‌ گفت‌و‌گو‌ با نقدحال: ‌«شعر» اثرگذارترين عنصر ارتباط انسان و جامعه است، نوشته‌شده در شمارۀ ۷۴۳، سال پانزدهم، سه‌شنبه ۶ اسفند ۱۳۹۸، ص ۷؛ بازدید در ۶ اسفند ۱۳۹۸.
  3. یادکرد وب|نشانی=http://khazardaily.ir/یادمان-شاعر-شهیر-شالی-شیون-فومنی-در-ز/%7Cعنوان=وب سایت رسمی روزنامه خزر | گیلان|بازبینی=2017-02-28}}
  4. هلاچين. مۊزيکˇ آلبۊم. ناصر مسعۊدي خؤندگي ؤ شيون فؤمني شعرؤن-أ جي.