جهانيأبؤن (اينگيليسي مئن Globalization) يته مفهۊمه گه بيستؤمي قرن ٚ مئن داب بۊبؤ ؤ اين ٚ معني بنه جهاني بؤن يا جهاني وکتن همه چي مئن مخصۊصا سرمايه ؤ آدمؤن ٚ زيويشتن.

جهانيأبؤن يک جۊر جريانه گه اۊن ٚ مئن مردؤم ؤ شرکتؤن ؤ دؤلتؤن دۊنيا یٚ مئن ويشته همديگر ٚ همرأ کۊنۊش دأنن ؤ اين ٚ يته اصل ٚ دليل رؤشديه گه شؤن-أمأن ؤ ارتباطات ٚ مئن دأشتيم. هرچي جهان ٚ مئن ٚ تجارت ؤ هأدأهأگير ؤ شؤن-أمأن ويشته بۊبۊن اۊن ٚ مئن ٚ فرهنگؤن ؤ ايدأن ويشته بینألمللي بنن. ولي خأ دؤنسن کي جهانيأبؤن أول جه همه يته اقتصادي فراينده که خۊش ٚ همرأ اجتماعي ؤ فرهنگي نتايجم أبئنه.