[[پرونده:گیلک زنأکان لیواس.jpg|left|thumb|گیلکان زنانه لیواس]]
==مازندران گیلکؤنگیلکان==
[[مازیار]] (کی مازندرؤنیمازندرانی بوبۊ ؤ ۲۱۸ تا ۲۲۵ ه.ق حوکومت گودگودي) خو نامهٰنˇنامهأن مئن به عباسی خلیفه، خوشه گیلˇ گیلان دخؤنهدۊخأنه ؤ خلیفه نی اینهأنه جیلˇ جیلان (گیلؤنˇ گیل؛ فارسی: گیل گیلها) دخؤنددۊخاند. ایأن اول سندی ایسه کی یک نفر خودش ؤ خو مردومه گیل دخؤنددۊخأندي. هنوزم مازندرانˇ غربˇخۊرخۊس کوهؤنˇکوهان مئن، گالشؤن،گالشان، جیراجیرأ (جؤلگه) دخؤنندۊخأنده: گیلؤنگیلان.
[[فردؤسی]]، خوخۊ [[شاهنامه]] مئن، اؤرهاؤرأ کیکي '''منوچهر'''، '''سلم''' ؤ '''تور'''ˇ جیجأ انتقام بکشه، نویسنهنیویسه:
سپه را ز دریا به هامون کشید ز چین دژ سوی آفریدون کشید
ز دریای گیلان چو ابر سیاه دُمادُم به ساری رسید آن سپاه
بازین کی '''فریدون''' مازندرانˇ مردومˇ همرهأمرأ شنهشه منوچهرˇ استقبال:
به زرین ستام و به زرین کمر به سیمین رکاب و به زرین سپر
همه گیل مردان چو شیر یله ابا طوق زرین و مشکین کله.
شاهنامه مئنم، فردؤسی مازندرانˇ مردومه گیل دخؤنهدۊخانه.
[[نظامی گنجوی]] نی مازندرانیئنهمازندرانئنأ گیل دؤنس؛دأنستي؛ خوخۊ [[اسکندرنامه]] مئن وختی گه اسکندر، ایران ؤ رومˇ سپاهˇ همرهأمرأ شنهشه اوروسؤناوروسان (روسؤنروسان)ˇ جنگ،جهار، اینˇانه پهلوانؤنهپهلوانانه نؤمنام بئنهبه:
زریوند گیلی ز مازندران نیال یل از کشور خاوران
'''زریوند''' نی رجز خؤندنخأندي و فأزمه گودنˇ زمتزمان گونهگه:
زریوند مازندرانی منم که بازی بود جنگ اهریمنم
زریوند چن نفره کوشنهکۊشه تا بیلاخره بکوشتنبکوشتده شنهشه ؤ اسکندر ناراحت بنهبه:
جهاندار از آن کار شد تنگدل که سالار گیلی درآمد به گل
[[ناصرالدین شا]] نی خو مازندرانˇ سفرنامه مئن، تبعیدی کوردؤنهکۊردانه ایل دخؤنهدۊخأنه ؤ کلاردشتˇ محلیئنهمحلئن گیل. ایتؤأتؤ نظر هنههأنه کیکي مازندران نی، دیلمˇ مورسؤن،مورسان، جیگهجیگا نؤمنام (اسم مکان) ببونبؤبؤسته ؤ ربطی به قومیت ؤ زوان ندأرهنأره. ای سربسؤنسربسان همههأمه اینهأنه نشؤننشان دئنندهه کی کاسپیکاسپیأنه دریاگر کلسیا چافˇ مردوممردۊم (تالشؤنˇ جیجأ تا گیلانˇ گیلکؤنگیلکان تا مازندرانˇ گیلکؤنگیلکان تا حتا گلستانˇ گیلکزوانؤنگیلکزوانان) یکتهایتأ ریشه و بنه جیجأ ایسنایسده ؤ هرتههأرتأ خوخۊ جیگهجیگا ؤ سامؤنˇسامانه نؤمهنامأ خوخۊ سر بنأ اما همهته گیلکی گب زئننزنده ؤ ایشؤنˇاشأن زوان گیلکی یا گئلئکی ایسه. پس ایأن دوروسرسلأ نیه کی گیلانیئن،گیلانئن، گیلکی ؤ گیلک بؤنهبده خوشؤنˇخوشأنه انحصارˇ مئن بدؤننبدأنده.
==جیرنویس==
|