رۊمي نؤمره نیویسي: نۊسخه'نˇ تؤفير

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

درخط

نۊسخه ‏۱۳ دسامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۰:۰۹

دئباري رۊم ٚ مئن وختي خأستن نؤمره'ن' بنويسن، لاتیني الفبي' کارأگيتن.

نماد	I	V	X	L	C	D	M
مقدار	۱	۵	۱۰	۵۰	۱۰۰	۵۰۰	۱۰۰۰

رۊميئن يپاره زاکۊن (قاعده) دأشتن ؤ اي زاکۊنؤن ٚ سر، نمادؤن' همديگر ٚ همرأ تۊيم گۊدن تا نؤمره'ن (اعداد) چأگۊده ببۊن. مثلا اي زاکۊنؤن کي:

هر نمادي که يکته نمادٚ ديگر ٚ راست ٚ طرف بۊمؤنه، أگه اين ٚ مقدار، اۊنماد ٚ جي کمتر يا برابر ببۊن، اۊ نماد ٚ ارزش' زيادأکؤنه.

III = ۱+۱+۱ = ۳

XI = ۱۰+۱ = ۱۱

VII = ۵+۱+۱ = ۷

هرته نماد کي اؤکته نماد ٚ چپ ٚ طرف بۊمؤنه، أگه اين ٚ مقدار اؤکته' جي کمتر ببۊن، اۊن ٚ أرۊش' کمأگؤنه.

IV = ۵-۱ = ۴

IX = ۱۰-۱ = ۹

CD = ۵۰۰-۱۰۰ = ۴۰۰

أگه يکته نماد، دۊته پيلتر نمادٚ ديگر ٚ مئنه بۊمؤنه، أول خۊش ٚ راستي نماد ٚ همرأ تۊيم (ترکيب) بنه (يعني اۊن ٚ أرزش' کم کؤنه) بأزين عرچي بۊمؤنسه اؤکته نماد ٚ أرزش ٚ سر علاوه بنه.

XIV = (۵-۱)+۱۰ = ۱۴

MCM = (۱۰۰۰-۱۰۰)+۱۰۰۰ = ۱۹۰۰

پيله تر نؤمره'ن ئبه ( $\leq \,$ ۵٬۰۰۰ ) هرته نماد ٚ جؤر يکته مندلأ (افقي) خط نئنن کي اۊن ٚ أرزش' هزار برابر کؤنه:(۵٬۰۰۰ = ${\overline {V}}$ )

خئلي پيل دنه نؤمره'ن ئبه ( $\leq \,$ ۵٬۰۰۰٬۰۰۰ ) يکته زاکۊن ننأ کي همه جا کار بکۊنه. ولي گاگلف دۊ ته مندلأ خط اۊن ٚ جؤر نئنن يا يکته مندلأ خط اۊن ٚ جير کي اۊ نماد ٚ أرزش' يک ميليۊن برابر چأکؤنه:(۵٬۰۰۰٬۰۰۰ = ${\underline {V}}$ )

ألنی دئه رۊمي نؤمره'ن' کمتر کارأگينن:

گاگلف وختي خأنن قرن (سده) يا میلادي تاریخ' نۊشؤن بدئن رۊمي نيويسنن. (رۊمي نؤمره نيويسي مئن سعی گۊدن يکته نماد' سۊ دفأ ويشتر کارأنگيرن.)

بيستؤمي قرن: XX

سال 1776: MDCCLXXVI

سال 2015: MMXV

يپاره ساعتؤن ٚ مئنم نؤمره'ن' رۊمي نيويسنن.
يپاره شهرؤن ٚ مئن (پاریس ٚ مۊرسؤن) شهرداري منطقه'ن ؤ خيابؤنؤن ٚ تابلؤؤن' هي روش ٚ جي نيويسنن.
شیمیایي ترکیبؤن' وختي خأنن نؤم بنئن، رۊمي نؤمره'ن' استفاده کؤنن: Fe(NO3)3 وأسي نيويسنن آهین(III)نیترات.