کامپيۊتري لابدؤن: نۊسخه'نˇ تؤفير

'''کامپيۊتري شبکه''' ىا '''کامپيۊتري لابدؤن'''<ref>لابدؤن | network | پيشنهاد ورگي | http://v6rg.com/?p=1584</ref> ([[اينگيليسي]] مئن: '''computer network''') ىکتهىته تله-ارتباطي (telecommunications) شبکه هيسه گه کاربردي برنامه'نه پشتيباني کۊنه، هۊتؤ ني گۊذارنه [[کامپيۊتر]]ان، [[دىتا]]'نه تغىير بدن. بيسيم ىا کابلي رسانه همرأ شأنه کامپيۊتري لابدؤنؤنˇ گۊده'نˇ^{''{سربس خأنه}''} (nodes) مئنأ، ارتباط برقرار گۊدن.<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>

لابدؤنˇ مئنˇ کامپيۊتري دسگا'ن گه يکجا جي سربس گيرنن، ىکته مسيره (route) ادامه دنن ؤ سرآخر به ىکته [[دىتا]] ختم بۊنن، لابدؤن گۊده'ن (network nodes) دخؤنده بۊنن. گۊده'ن تۊنن خۊ پهلۊ هاسته (hosts) فراهم بؤنن. خۊدي تله-فؤن ؤ شخصي کامپيۊترؤنˇ مۊسؤن.<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>

زمتي دۊته دسگا مئنأ ىکته لابدؤن چاگۊده بۊنه گه اۊ دۊ ته دسگا، ىکته تۊنسه-بۊ اؤکته همرأ ارتباط برقرار بؤنه، نؤبۊ، دسگا'ن تۊنسه-بۊن کسنˇ همرأ به ىه نحوي ارتباط برقرار بؤنن.<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>

کامپيۊتري لابدؤن ممکنه خۊدي ىکته شاخه (branch)، مؤخابراتˇ ره درنظر گيتن بؤبۊ، هۊتؤ ني [[اطلاعاتˇ تکنؤلؤژي]]، کامپيۊتر ؤ مؤهندسي برقˇ ره. ىکته کامپيۊتري لابدؤن اجازه دنه تا دسفأرس کارگيرؤن به ذخيره-بؤبؤ اطلاعاتي گه کامپيۊترˇ مئن لابدؤنˇ دل نأن دسفأرس بدأرن، هۊتؤ ني اي تواناىئه دنه تا فاىلؤن ؤ دىتا'ن اشتراک بنأبؤبۊن ؤ مردۊم کسنˇ همرأ ىکته خۊجير ارتباط برقرار بؤنن، اي امکانات ايمىلˇ را جي ؤ ىا چتˇ تنبي‌ئن (chat rooms) ؤ تله-فؤن ؤ ويدئؤ کؤنفرانسˇ را جي تأمين بۊنه.<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>

اينترنت خۊ عمۊمي معنا مئن ىکته لابدؤنه لابدؤنؤنˇ جي گه اولاً به صۊرتˇ فيزيکي کسن کسنه گلأکته'ن، ثانياً قأىدر هيسن کسنˇ ور خۊدي ىکته واحد لابدؤن کار بؤنن. لابدؤنˇ کار پيش شؤؤنˇ ره کامپيۊترؤن گه اينترنتˇ مئن درن خأني ايتؤ عمل بؤنن:<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>

#کسن کسنˇ زبانˇ فأمسنˇ ره، ىکته خۊجير وگردأنکسˇ جي کارأکشئن.<ref>شبکه های کامپوتری. دکتر داود مقدم. انتشارات پیام نور</ref>.

زمتي که دبسکه'ن مقصد رسنن، کسن کسنه گلأکنن ؤ وکنن خۊدي هۊ اصلي پىامي (original message) گه خسانئنˇ ره اۊنˇ دىتأن دبسکه'نˇ دل دل قالب-بندي وکته بؤن. زمتي که کارگير<ref>کارگير | user | پيشنهاد ورگي | http://v6rg.com/?p=1584</ref> دبسکه خسانه دننه، خال تۊنه دئباخي کارگيرؤنˇ دبسکه'نˇ همرأ پۊرابۊ. اۊ مسيري (route) گه دبسکه نياز دأنه تا اۊ را جي شبکه مئن را ردتابۊ بلافاصله دسرس ننئه، هين وأسر دبسکه صف (queue) هيسنه ؤ رفاق (wait) نيشينه تا خال (link)<ref>خال | link | پيشنهاد ورگي | http://v6rg.com/?p=1584</ref> آزادابۊ.<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>

پخشي لابدؤنؤن ىکته کانال دأنن گه همه ته کامپيۊترؤنˇ مئنأ مشترک هيسه. کامپۊترؤن هر ىته خۊ پىامؤنه پاکتي، کانالؤنˇ سر اۊسئه کۊنن ؤ همه ته کامپيۊترؤن اۊ پاکت ىا اۊ دبسکه' گيرنن. پىامˇ مئن هۊ کامپيۊتري آدرس بنويشته بؤبه گه قراره پىام اۊنˇ ره اۊسئه بؤبۊ. دئباخي کامپيۊترؤن چؤن آدرس اۊشؤني، پىامˇ دل بنويشته نؤبه پىامه رهأ دنن ؤ کامپيۊتر مؤرد نظر پىامه گيرنه. اي روشه پخشي گۊنن.<ref>شبکه های کامپوتری. دکتر داود مقدم. انتشارات پیام نور</ref>.

جؤفتاجؤفت لابدؤنˇ مئن، تک تکˇ کامپيۊترؤنˇ مئنأ ىکته سيوا مسير نئه. ىکته پىام خۊ مسيرˇ را مئن چندين ماشينˇ جي ردتابۊنه. اي جۊر لابدؤنؤنˇ مئن، دۊ ته کامپيۊترˇ مئنأ، کۊتاترين مسيره پىدا واتن ىکته أساسي مسئله هيسه.<ref>شبکه های کامپوتری. دکتر داود مقدم. انتشارات پیام نور</ref>.

شهري لابدؤنؤن (Metropolitan Area Networks)، حدۊدا دأ کيلۊمتره پۊشش دنن ؤ به MAN مشهۊرن. شهري لابدؤنؤنˇ مئنأ کابلي تلويزيۊني لابدؤنانه شأنه خۊجيرترين نمۊنه دؤنسن.<ref>شبکه های کامپوتری. دکتر داود مقدم. انتشارات پیام نور</ref>.

سراسري لابدؤن (Wide Area Network) حدۊدا ىک صد کيلۊمتره پۊشش دنه که ىکته کشور و ىا قاره' دربر گيرنه. اي لابدؤنؤن به WAN مشهۊرن.<ref>شبکه های کامپوتری. دکتر داود مقدم. انتشارات پیام نور</ref>.

اينکه کامپيۊتري لابدؤنؤنˇ مئن، کامپيۊترؤن چۊتؤ کسن کسنه متصل وکن '''لابدؤن جيگه-شناسي''' (اينگيليسي مئن: Network Topology) دخؤنده بۊنه. ىته شبکه طراحي ره دۊ ته اصلي پارامتره درنظر گيتن خأني: اقتصادي بؤؤن ؤ اعتماد گۊده-شا بؤؤن.<ref>مهندسي اينترنت. تأليف و گردآوري عباسعلي رضائي. اتشارات خط اول. ويراست دوم</ref>.

جيگه-شناسشناسي مئن، لابدؤنؤن چند جۊرن: اۊتۊبۊسي (bus)، ستاره-ىي (star)، رچي (line)، ريسه-ىي (ring) ؤ داري (tree) ؤ...

اۊتۊبۊسي جيگه-شناسي مئن، ايستگا'نˇ مئنأ ىکته ارتباطي رچ^{''{سربس خأنه}''} (line) نئه. هرلحظه مئن کامپيۊترؤن خالي ىکته تۊنن رچˇ سر [[دىتا]] اؤسئه بؤنن و اي زمتˇ مئن دئباخي کامپيۊترؤن خأ چؤم بزنن ؤ دىتا اؤسئه گۊدنˇ جي خۊدداري بؤنن نوىلا گنش (collision) پيش هنه.<ref>شبکه های کامپوتری. دکتر داود مقدم. انتشارات پیام نور</ref>.

ريسه-ىي جيگه-شناسي مئن، ريسه مۊسؤن ىکته ارتباطي کانال نئه گه اۊنˇ سر ؤ کين، کسن کسنه متصل هيسه ؤ گلأکته نئه.<ref>شبکه های کامپوتری. دکتر داود مقدم. انتشارات پیام نور</ref>.

ستاره-ىي جيگه-شناسي مئن، ايستگا'ن همه به ىکته مرکزي دسگا گلأکنن ؤ اي مرکزي دسگا هاب (hub) دخؤنده بۊنه ؤ ارتباط دسگا'ني هابˇ جي برقرار بۊنه.<ref>شبکه های کامپوتری. دکتر داود مقدم. انتشارات پیام نور</ref>.

امرۊزه ستاره-ىي ؤ اۊتۊبۊسي جيگه-شناسي، کامپيۊتري لابدؤنانˇ مئن ويشتر کارأگىته بۊنن.<ref>مهندسي اينترنت. تأليف و گردآوري عباسعلي رضائي. اتشارات خط اول. ويراست دوم</ref>.