اطلاعاتˇ تکنؤلؤژي: نۊسخه'نˇ تؤفير

[[اطلاعاتˇ تکنؤلؤژي]] (اينگليسي مئن: information technology ىا اۊنˇ کۊتا بؤبؤر، '''آى.تي''') هنه کامپيۊتر ؤ مؤخابراتي تجهيزاتˇ جي استفاده کۊنه تا [[دىتا]]'نه '''ذخيره''' (store)، '''بازىابي''' (retrieve) ؤ '''دسکاري''' (manipulate) بؤنه ؤ '''انتقال''' (transmit) بده (جابجا بکۊنه). آى.تي معمۊلا کسب ؤ کارˇ شي هيسه ؤ خۊ استانداردسازئنˇ همرأ که جهانˇ کسب ؤ کارˇ مئن پديد هوره، کاري کۊنه گه بهره-وري ويشترابۊ.<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>

اي اصطلاح معمۊلا خۊدي ىته مترادف، [[کامپيۊتر]] ؤ [[کامپيۊتري شبکه]]'نˇ ره بصلأ کارأگىته بۊنه. آي.تي تؤزيع اطلاعاتˇ دئباخي تکنؤلؤژيئن،تکنؤلؤژئن، خۊدي تلويزيؤن ؤ تله-فؤنه شامل بۊنه. صناىع، آي.تي همرأ درارتباطه.<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>

مسيح ميلادˇ جي ۳۰۰۰سال پيشتر، [[سۊمئر|سۊمئرئن]]ˇ زمات،زمت، انسانؤن هۊ بىن-النهرىنˇ مئن بناتن اطلاعاته ذخيره، بازىابي ؤ دسکاري گۊدن ؤ اۊشؤنه انتقال دأن ؤ پرپرئه ني تؤسعه پىدا واتن. اما بنظر رسنه آى.تي خۊ اي مدرن مفهۊمˇ همرأ اولين بار هاواردˇ مقاله مئن "Harvard Business Review" مئن، ۱۹۵۸ ميلادي سالˇ دل مؤنتشر بؤبه. چاکۊدنکسؤن هارؤلد (Harold J. Leavitt) و تۊماس (Thomas L. Whisler) گب زني بؤته-بؤن گه "اي تازه تکنؤلؤژي هلأ نوأ ىته واحد تأسيس نام بدأره. آمۊ خأ اۊنه '''اينفؤرمىشن تکنؤلؤژي''' دخؤنيم". اي چاکۊدنکسؤن (authors) <ref>چاکودنکس | author | پيشنهاد ورگي | http://v6rg.com/?p=1584</ref> خۊ تعريفه آى.تي جي اي سۊ ته دسسه مئن درگئنتن: پردازشˇ ره تکنيک، تصميم-گيري ره آماري ؤ رياضي روشؤنˇ جي کارأىتن، جؤرترين تفکرˇ مرتبۀ شبيه سازي گۊدنˇ ره کامپيۊتري برنامه'نˇ کارأىتنˇ را جي.<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>

هزاران سال دسگا'ن محاسباتˇ ىاوري ره استفاده بؤبؤن. '''آنتي-کيترا''' مکانيزم (The Antikythera mechanism)، اولين ميکانيکي آنالؤگي کامپيۊتر شناخته بؤبه، هۊتؤ ني اولين ميکانيکي گيربکس.<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>

الکترؤنيکي کامپيۊتران که رله'ن ؤ خلاءلامپانˇ جي کار کشئن، ۱۹۴۰ ميلادي اوايلˇ مئن بناتن ظاهر وکتن. ۱۹۴۱ ميلادي سالˇ مئن الکترؤميکانيک زۊس زد-تري (zus z3) تکميلابؤ ؤ جهانˇ مئن اولين کامپيۊتري بؤ گه شأست برنامه-ريزي بؤبۊ. اۊجۊر ماشيناني هيسه گه شأنه مدرن استانداردˇ همرأ خۊدي ىته کامل ماشين حساب درنظر گيتن بؤبۊ.<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>

کؤلؤس (Colossus) اولين الکترؤنيکي ديجيتال کامپيۊتر بؤ گه دؤومي جهاني جنگˇ مئن تؤسعه پىدا واگۊد. هرچند برنامه-ريزي بؤنابؤ ولي برنامه' خۊ ىادˇ مئن<ref>ىاد | memory | پيشنهاد ورگي | http://v6rg.com/?p=1584</ref> ذخيره نؤده-نابؤ. اولين مدرن الکترؤنيکي ديجيتال کامپيۊتر که برنامه ذخيره گۊدنکس ني بؤ SSEM بؤ گه خۊ اولين برنامه' ۱۹۴۸ ميلادي جۊن-ما ۲۱ام کار توأدأ.<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>

وختي ۱۹۴۰ ميلادي اواخر سالانˇ مئن بلˇ آزماىشگاه دل ترانزيستؤران تؤسعه پىدا واتن، کامپيۊترˇ ره ىکته تازه نسل بوجۊد بۊمأ. جۊري طراحي وکته-بؤ گه تاحدزيادي انرژي مصرفه کاهش دأ.<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>

دىتاپاىگا،[[دىتابىس]]، ىکته رچأىته-بؤبؤ تلمبار هيسه دىتا'نˇ جي، که "دىتاپاىگادىتابىسˇ مديريتˇ سيستم" (DBMS)ˇ جي شأنه به اي اطلاعات رسئن. DBMS ىه سري ىکپارچه کامپۊتري نرمبزارˇ جي تشکيل بؤبه گه گۊذارنه تا کارگيرؤن<ref>کارگير | user | پيشنهاد ورگي | http://v6rg.com/?p=1584</ref> به ىته دىتاپاىگادىتابىسˇ ارتباط زأنˇ همرأ به خۊ چم اطلاعات و ىا کل اطلاعات برسن.

به عبارت ديگر، دىتاپاىگادىتابىس ىکتهىته مجمۊعه هيسه کامپيۊتري دىتا'نˇ جي که ىکجا جمعابؤن ؤ ىکتهىته ساختارˇ مئن سازماندهي بؤبؤن جۊري گه تکراري دىتا'ن ذخيره نؤبؤن ؤ استفاده اۊني ؤ اشتراک نأن اوني،اۊني، همزمان همه کسˇ ره فراهم هيسه.<ref>سیستمهای اطلاعات مدیریت پیشرفته. دکتر سرلک و حسن فراتی. انتشارات دانشگاه پیام نور</ref>

وختي بيىيم تلمباربؤبؤ اطلاعاتي منابع مئنˇ جي، اطلاعاتي بدس بيأريم که اۊ اطلاعات مربۊط بؤبۊ به اطلاعاتي نياز، ايندر فعاليتي صۊرت گيرنه گه اي فعاليت اطلاعاتˇ بازىابي هيسه. وأمۊتن، گردسن و ىا وأچرسن، تۊنه ىکته گتˇ دىتا جي و ىا ىکته کامل وؤتي<ref>وؤت | text | پيشنهاد ورگي | http://v6rg.com/?p=1584</ref> جي سرأىته بؤبۊ.<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>

امرۊزه، تلمباربؤبؤ اطلاعاتي منابع، هۊته کيۊن-به-کيۊنتترج اۊنˇ شۊمار جؤر شؤدره وؤ هين وأسر اطلاعاتˇ بازىابي ؤ اۊ اطلاعاتˇ مئنˇ دىتأنهدىتا'نه وأجين گۊدن پۊر مؤهمابه. اطلاعات تۊنه هر نؤع منبع جي وؤت، صؤت، تاتاىي<ref>تاتاىي | image, picture | پيشنهاد ورگي | http://v6rg.com/?p=1584</ref> ؤ ويدئؤ جي بؤبۊ. اطلاعاتˇ بازىابي سيستمؤنˇ مئنأ، پۊراستفاده-ترينˇ جي شأنه [[گۊگل]] ؤ [[ىاهۊ]] جي نؤم بۊردن که کارگيرؤنه ىاوري کۊنه تا به خۊ چم وؤتي اطلاعات ؤ صؤتي اطلاعات ؤ غيره برسن.<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>

[[دىتا]] بازىابي ؤ [[اطلاعات]]ˇ بازىابي مئنأ، خىلی تفاوؤت نئه. دىتأندىتا'ن مؤبهم نيىن اما اطلاعات خأ تفسير وکه درنتيجه مؤبهمابۊنه. اۊ سيستمي که دىتا بازىابي ره طراحي بؤبه نيازي ندأنه گه اي ابهاماته رفع بؤنه، اما اطلاعاتˇ بازىابي سيستمˇ مئن وأ رسلا اطلاعاته مدل-سازي گۊدن تا ابهام، اطلاعاتˇ درکˇ ره، کمتر وکه. هين وأسر برعکس دىتا بازىابي سيستمؤن که اۊشؤنˇ مئنأ سيستمˇ کاراىي معىار سرعت ؤ فضا هيسه، اطلاعاتˇ بازىابي سيستمؤنˇ مئن، اصلي معىارؤن، دقت ؤ بازخواني (recall) هيسه.<ref>اينگسليسي ويکي جي گيتن بؤبه</ref>