کامپيۊتري لابدؤن: نۊسخه'نˇ تؤفير

'''کامپيۊتري شبکه''' ىا '''کامپيۊتري لابدؤن'''<ref>لابدؤن | network | پيشنهاد ورگي | http://v6rg.com/?p=1584</ref> ([[اينگيليسي]] مئن: '''computer network''') ىکته تله-ارتباطي (telecommunications) شبکه هيسه کهگه کاربردي برنامه'نه پشتيباني کۊنه، هۊتههۊتؤ ني گۊذارنه [[کامپيۊتر]]ان، [[دىتا]]'نه تغىير بدن. بيسيم ىا کابلي رسانه همرأ شأنه کامپيۊتري لابدؤنانˇ گۊده'نˇ^{''{سربس خأنه}''} (nodes) مئنأ، ارتباط برقرار گۊدن.

لابدؤنˇ مئنˇ کامپيۊتري دسگا'ن گه يکجا جي سربس گيرنن، ىکته مسيره (route) ادامه دنن ؤ سرآخر به ىکته [[دىتا]] ختم بۊنن، لابدؤن گۊده'ن (network nodes) دؤخؤندهدخؤنده بۊنن. گۊده'ن تۊنن خۊ پهلۊ هاسته (hosts) فراهم بؤنن. خۊدي تله-فؤن ؤ شخصي کامپيۊترانˇ مۊسؤن.

کامپيۊتري لابدؤن ممکنه خۊدي ىکته شاخه (branch)، مؤخابراتˇ ره درنظر گيتن بؤبۊ، هۊتههۊتؤ ني [[اطلاعاتˇ تکنؤلؤژي]]، کامپيۊتر ؤ مؤهندسي برقˇ ره. ىکته کامپيۊتري لابدؤن اجازه دنه تا دسفأرس کارگيران به ذخيره-بؤبؤ اطلاعاتي کهگه کامپيۊترˇ مئن لابدؤنلابدؤنˇ دل نأن دسفأرس بدأرن، هۊتههۊتؤ ني اي تواناىئه دنه تا فاىلان ؤ دىتا'ن اشتراک بنأبؤبۊن ؤ مردۊم کسنˇ همرأ ىکته خۊجير ارتباط برقرار بؤنن، اي امکانات ايمىلˇ را جي ؤ ىا چتˇ تنبي‌ئن (chat rooms) ؤ تله-فؤن ؤ ويدئؤ کؤنفرانسˇ را جي تأمين بۊنه.

اينترنت خۊ عمۊمي معنا مئن ىکته لابدؤنه لابدؤنانˇ جي گه اولاً به صۊرتˇ فيزيکي کسن کسنه گلأکته'ن، ثانياً قأىدر هيسن کسنˇ ور خۊدي ىکته واحد لابدؤن کار بؤنن. لابدؤنˇ کار پيش شؤؤنˇ ره کامپيۊتران گه اينترنتˇ مئن درن،درن خأني ايتهايتؤ عمل بؤنن:

#همگي کسن کسنˇ ارتباط زأنˇ ره، ىتهىکته ىکسان زبانˇ جي کارأگيرن. ىا

پخشي لابدؤنان ىکته کانال دأنن گه همه ته کامپيۊترانˇ مئنأ مشترک هيسه. کامپۊتران هر ىته خۊ پىامانه پاکتي، کانالانˇ سر اۊسئه کۊنن ؤ همه ته کامپيۊتران اۊ پاکت ىا اۊ دبسکه' گيرنن. پىامˇ مئن هۊ کامپيۊتري آدرس بنويشته بؤبئهبؤبه گه قراره پىام اۊنˇ ره اۊسئه بؤبۊ. دئباخي کامپيۊتران چؤن آدرس اۊشاني، پىامˇ دل بنويشته نؤبئهنؤبه پىامه رهأ دنن ؤ کامپيۊتر مؤرد نظر پىامه گيرنه. اي روشه پخشي گۊنن<ref>شبکه های کامپوتری. دکتر داود مقدم. انتشارات پیام نور</ref>.

گسترده شبکه مئن کامپيۊتراني نأن گه کامپيۊتري برنامه'ن اۊشانˇ سر اجرا بۊنن ؤ هاست (host) دؤخؤندهدخؤنده بۊنن ؤ بۊن-شبکه همرأ کسن کسنه گلأکنن. بۊن-شبکه وظيفه اينه گه پىامه ىکته هاستˇ جي به اؤکته هاست اؤسئه بؤنه.

اينکه کامپيۊتري لابدؤنانˇ مئن، کامپيۊتران چۊته کسن کسنه متصل وکن '''لابدؤن جيگه-شناسي''' (اينگيليسي مئن: Network Topology) دۊخؤندهدخؤنده بۊنه. ىته شبکه طراحي ره دۊ ته اصلي پارامتره درنظر گيتن خأني: اقتصادي بؤؤن ؤ اعتماد گۊته-شا بؤؤن<ref>مهندسي اينترنت. تأليف و گردآوري عباسعلي رضائي. اتشارات خط اول. ويراست دوم</ref>.

ستاره-ىي جيگه-شناسي مئن، ايستگا'ن همه به ىکته مرکزي دسگا گلأکنن ؤ اي مرکزي دسگا هاب (hub) دؤخؤندهدخؤنده بۊنه ؤ ارتباط دسگا'ني هابˇ جي برقرار بۊنه<ref>شبکه های کامپوتری. دکتر داود مقدم. انتشارات پیام نور</ref>.

رامۊج، لابدؤنˇ مئنˇ دىتا رچانه^{''{سربس خأنه}''} (lines)، کسنه گلأدنه وؤ متصل کۊنه. وختي ىکته دىتا دبسکه هنه ىکته رچˇ مئن جا گيرنه، رامۊج اطلاعات آدرسي که دبسکه مئن بنويشته بؤبئهبؤبه خؤنه تا نهاىي مقصده معىن بؤنه.

#انکارناپذيري (nonrepudiation). لابدؤنˇ مئن قانۊني ؤ تجاري سندان حتمن امضا وکن خأني. انکارناپذيري، ديجيتال امضا'نˇ همرأ سرؤکلله زنه. طرف امضا بؤده پسي مدعي وکنه گه امضا نؤدئه،نؤده، ايندر مؤشکل پيش هنه گه برطرف بؤبۊن خأني

#کنترل ىکپارچگي (integrity control). اطمينان حاصل گۊدن از اينکه پىغؤمي گه گيتن بؤبئه هۊني هيسه گه خسانئه بؤبئهبؤبه. را مئنأ دسکاري نؤبئهنؤبه